ارتقاء زیست کودک به معنای تحول بنیادین در هر جامعه رو به رشد و برنامهریزی مدون برای دهههای آینده یک ملت است.
پاژ نیوز | به جرات میتوان گفت بازی کردن نقش کلیدی در کیفیت زیست کودک و ارتقاء آن دارد. بازی کردن نه تنها یک روس مهم در یادگیری کودکان است بلکه به زندگی آنها معنا و هویت خاصی میبخشد که در صورت غفلت از آن، جامعه را وادار به صرف هزینههای سنگینی برای باز تعریف هنجارها و ناهنجارها خواهد کرد.
محصولات سرگرمی و تفرحی کودک به راحتی میتواند مهارتهای فکری، مهارتهای حسی، حرکتی و شناختی و حتی سلامت عمومی و بهداشت روانی کودک را تحت تاثیر خود قرار دهد. در این میان ورود شرکتهای دانشبنیان میتواند موجب بهرهوری و افزایش کیفیت چشمگیر این روشها شود.
از این جهت گفتوگویی با مجتبی همتیفر، معاون وزیر و رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک ترتیب دادیم تا نگاهی به برنامهای بستر سازی بریا حضور شرکتهای دانشبنیان ایرانی در زمینه پروش کودک داشته باشیم.
مجتبی همتیفر از پژوهشگران پرکار در حوزه تعلیم و تربیت بوده و مولف کتابهای تخصصی در زمینه رشد و پرورش است.
پاژ نیوز : اهمیت دانشبنیانها در حوزه تعلیم و تربیت کودک را چگونه ارزیابی میکنید؟
هر سازمانی برای ارائه خدمات، بهویژه در دنیای امروز که پیچیدگیهای خاص خودش را دارد، حتماً به نوآوری، روشها و محصولات نو نیاز دارد. بنابراین خودبهخود در این روند به دانشبنیانها نیاز پیدا میکند. البته دانشبنیانی مبتنی بر پژوهش. درواقع شرکتها و موسساتی که زنجیره مطالعات بنیادی در حوزه تعلیم و تربیت کودک را تکمیل میکنند و محصول و خدمتی که مورد نیاز والدین، مربیان و کودک را رفع میکند. این محصولات و خدمات است که شخصیت و هویت کودک را میسازد.
اینجا جایی است که ما باید وارد شویم، چون دوره کودکی دورهای است که طفل کمتر مورد آموزش قرار میگیرد. در واقع در این دوره آموزش مستقیم همانند دوران مدرسه نداریم. فرآیند یادگیری به صورت فعالیت و بازی است. در همین مرحله است که محصولات و ابزارها معنادار میشوند و اهمیت شرکتها و تولیدکنندگانی که توانستهاند این زنجیره را تکمیل کنند بیشتر دیده میشود.
پاژ نیوز : در چه بخشهایی از سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک حضور دانشبنیانی مورد توجه است؟
این محصولات برپایه آموزهها، مطالعات بنیادینی علمی که در حوزه روانشناسی داریم به صورت تولید محصول فناورانه هم در بخش محتوایی و هم در بخش مدیریتی ظاهر میشوند. در بخش مدیریتی باید به نحو متمرکز به سمت مدیریت مبتنی بر فناوری حرکت کنیم.
پاژ نیوز : در این صورت رویکرد سازمان شما با دانشبنیانی عجین است؟ چه اقدام یا اقدامات عملی برای تحقق این هدف در نظر دارید؟
بله، دانش بنیان یعنی مجموعهای که متکی بر مطالعاتی که مدغن و روشمند، هم با نگاه اسلامی و هم مطابق با فرهنگ و هم با دید علمی برای تولید محصول فعالیت میکند و این محصول یا خدمات بهصورت عملی و قابل استفاده در دسترس قرار گیرد. در واقع کاملاً بنیان این محصولات مبتنی بر یافتههای علمی و مطالعات اسلامی باشد.
در سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک رویکرد اصلی همانطور که در اساسنامه هم به آن تاکید شده، مبتنی بر پژوهش دانش بنیان است. ما در تمام رویهها چه مدیریت و چه محتوایی و در همه بخشها بهدنبال اجرایی کردن ین امر هستیم.
در همین راستا ما رویدادی یارستان کودکستان را داشتیم که هدف آن شناسایی، ارزیابی و معرفی محصولات فاخر کودک بود. در این رویداد هر فرد یا موسسهای که توانسته بود محصولی فاخری از کتاب کار کودک گرفته تا اسباببازی و محصولات چند رسانهای که کمک میکرد کودک، والد یا مربی بتوانند اهدف حیاتی را با آن محقق کنند، فرصت معرفی و ارائه پیدا میکرد. این محصولات مورد بررسی ویژه قرار گرفته تا ببینم چقدر با آموزههای بنیادی، اهداف و اصول تربیتی ما همسو است.
پاژ نیوز : برنامه اجرایی رویداد یارستان کودکستان در چه مرحلهای است؟
فرصت ارسال آثار تا ۳۱ مرداد بود و الان در مرحله داوری هستیم. طبق برنامهریزی اختتامیه رویداد در هفته کودک برگزار خواهد شد و از برگزیدگان تقدیر به عمل آمده و نهایتاً محصولات بهعنوان محصولات قابل اعتماد به کودکستان و والدین معرفی میشود. در حقیقت رویداد یارستان کودکستان صرفا یک جشنواره نیست که در حد توجه به برگزیدگان باشد؛ بلکه یک بستر برای رساندن محصولات دانش بنیان حوزه کودک به دست والدین، مربیان و کودک است.
پاژ نیوز : بخش حمایتی از شرکتهای دانشبنیان در سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک به چه صورت است؟
در رویداد یارستان کودکستان بخش حمایتی نیز داریم. در کشور نهادهای تخصصی شکل گرفتند صندوق نوآوری و شکوفایی و بخشهای دیگر که بهطور خاص حمایتها را انجام میدهند و نقطه تمرکز ما در انتهای زنجیره و کمک تخصصی برای رساندن این نوع محصولات و خدمات به جامعه هدف است.
پاژ نیوز : یعنی میتوانیم انتظار داشته باشیم در ۶ ماه آینده محصولات و خدمات بومی و اختصاصی در بازار عرضه میشود؟
حوزه کار کودک حوزه کار کوتاه مدتی نیست، مثلاً نمیتوانیم بگوییم گندم میکاریم و چند ماه بعد برداشت میکنیم. برای کار بهصورت دانشبنیان در این حوزه باید اول به مطالعات بنیادی هدفمند بپردازیم. در این بخش هنوز خلاهایی داریم که باید روی آن توسط موسسات پژوهشی و مطالعاتی کار شود.
در ادامه نیز در جهت حمایت زنجیره کودک، والدین و مربیان باید فرصتی برای نوآوری و ایجاد کنیم تا محصول را خلق کند و در مرحله بعد وارد بحث بازارپردازی شویم تا محصول دقیقا به دست مخاطب مناسب برسد. ازاین لحاظ انجام موفقیت در این زنجیره بهصورت کوتاه مدت محقق نمیشود.
پاژ نیوز : پس در کوتاه مدت نتیجهای را نخواهیم داشت؟
البته در حوزه تحقق اهداف کوتاه مدت نیز فعال هستیم و بنای سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک بر این است که محصولات موجود را باید دیدگاه مناسب در مسیر درست هدایت کنیم. خوشبختانه اینگونه نیست که در این زمینه در کشور دچار خلا باشیم. هم اکنون نیز ظرفیتهای داریم که برای ارتقاء زیست کودک امیدبخش است. بهعبارتی در عین اینکه تلاش میکنیم زیرساختهای تولید محصولات جدید را فراهم کنیم در یک فرآیند ارزیابی و عرضه کمک خواهیم کرد تا محصولات موجود نیز به ثمر بنشینند.
پاژ نیوز : پتانسیل و گستره محصولات در حوزه کودک را چقدر میتواند برای حضور شرکتهای دانشبنیان جذاب باشد؟
در کل زنجیره مجموعه محصولاتی متنوعی در حوزه کودک مطرح میشود. از اتاق کودک بگیرید که احتمالاً کاغذ دیواری دارد که باید متناسب با نیازهای کودک باشد تا لوازم تحریری که کودک استفاده میکند مانند عروسکها، اسباببازیها حتی تمهای ه برای مراسمات و جشنها مناسب کودک در خانه و کودکستانها استفاده میشود. از این جهت ما در دانش بنیانها صرفا نگاه اقتصادی نداریم و اتفاقا نگاه فرهنگی بیشتر غالب است.
چرا که در حوزه کودک ما تنها بهدنیال مصرف یک محصول نیستیم؛ بلکه بهدنبال تأثیرگذاری و جهتگیری فرهنگی با هدف ارتقاء زیست کودک هستیم. در حوزه کودک باید بسیار دقت کنیم که وجه صرفاً اقتصادی و نگاه بازاری میتواند ما را به راه خطایی ببرد. با نگاه صرف افتصادی میتوان بسیاری از محصولات را به قیمت بسیار ارزانتر از خارج کشور وارد کرد؛ ولی باید بپرسیم این محصولات تناسبی با بوم و زیرساخت فرهنگی ما دارد یا خیر؟