شواهد نشان می‌دهد که هاله‌های مرموز صخره‌های اطراف شکاف‌های دهانه مریخ ممکن است از سنگ‌های قیمتی عقیق غنی از آب ساخته شده باشند.

پاژ نیوز | داده های جدید مریخ نورد کنجکاوی ناسا نشان می‌دهد که بستر دریاچه‌ای باستانی و خشک شده در مریخ ممکن است مملو از سنگ‌های قیمتی عقیق باشد.

این عقیق‌ها علاوه بر درخشش نیمه قیمتی به سطح ترک‌خورده دهانه گیل مریخ، می‌توانند دلیلی بر این امر باشند که آب و سنگ در زیر سطح مریخ بسیار بیشتر از آنچه قبلاً تصور می‌شد برهم‌کنش داشته‌ و این چشم‌انداز را بهبود می‌بخشد که زندگی میکروبی زمانی در مریخ زندگی می‌کرده است.

دانشمندان اغلب هنگام جست‌وجوی نشانه‌هایی از حیات فرازمینی بر روی آب تمرکز می‌کنند، زیرا برای تکشیل زندگی که ما می‌شناسیم حیاتی است. اما از آنجایی که آب دیگر در مریخ جریان ندارد، دانشمندان باید در پی نشانه‌های زمین‌شناسی آبی را که زمانی در آنجا وجود داشت، باشند. این نشانه‌ها در سنگ‌ها و خاک سیاره سرخ وجود دارند، جایی که کانی‌ها و ساختارهای خاص تنها در جایی که سنگ و آب برهم‌کنش داشته‌اند تشکیل می‌شوند.

محققان در چند سال گذشته یکی از این نشانه‌ها را در اطراف شکستگی‌های سطح مریخ مشاهده کردند. اطراف برخی از این شکستگی‌ها “هاله” سنگی با رنگ روشن‌تر است که پژوهشگران متوجه شدند که احتمالاً این قطعات سرشار از عقیق هستند. خبر خوب این است که برای تشکیل عقیق، سنگ های غنی از سیلیس باید با آب تعامل داشته باشند.

اکنون، پژوهشگران در آرشیو وسیع تصاویر مریخ نورد کنجکاوی به بررسی دقیق پرداختند و دریافته‌اند که این هاله‌های غنی از عقیق جدا و منفک از هم نیستند. به نظر می‌رسد که آنها در سراسر دهانه گیل وجود دارند، بستر دریاچه ای با ۹۶ مایل (۱۵۴ کیلومتر عرض) که کنجکاوی از زمان آغاز ماموریت خود در سال ۲۰۱۲ آن را مورد کاوش قرار داده‌ است.

تراویس گابریل، نویسنده اصلی این مطالعه، فیزیکدان پژوهشگر در سازمان زمین شناسی ایالات متحده، در بیانیه ای گفت: «تحلیل جدید ما از داده های آرشیوی شباهت قابل توجهی را بین همه هاله‌های شکستگی که بعداً در مأموریت مشاهده کردیم، نشان داد. دیدن این که این شبکه‌های شکستگی بسیار گسترده بودند و احتمالاً پر از عقیق بودند، باور نکردنی بود.

گابریل و همکارانش در حال مطالعه تصاویر قدیمی از تراورس کنجکاوی در اطراف دهانه گیل بودند و در تصویری که خیلی زودتر در ماموریت گرفته شد، متوجه هاله‌ای سبک از سنگ شدند که یک شکستگی را احاطه کرده است.

این هاله تقریباً شبیه هاله‌هایی بود که اخیراً پیدا شده‌اند. داده‌های ابزار ChemCam کنجکاوی که سنگ‌ها را با استفاده از تصاویر و طیف‌سنجی تجزیه و تحلیل می‌کند، نشان داد که سنگ‌های سبک اخیراً مورد مطالعه احتمالاً حاوی اوپال‌های غنی از سیلیس هستند.

برای دریافت تأییدیه شیمی این سنگ‌ها، تیم گابریل تجزیه و تحلیل دیگری را بر روی مجموعه دیگری از هاله‌های شکستگی در مکان دیگری در داخل دهانه به نام مکان حفاری لوبانگو انجام داد. در اینجا، تیم از ابزار آشکارساز تخمین تابش (DAN) استفاده کرد.

در ابزار آشکارساز تخمین تابش  نوترون‌هایی که توسط پرتوهای کیهانی از سطح مریخ پرتاب می‌شوند، ذرات پرانرژی خارج از منظومه شمسی که مدام مریخ را بمباران می‌کنند، اندازه‌گیری می‌شود. این نوترون‌های جهنده در حضور هیدروژن که یکی از اجزای اصلی آب است، کند می‌شود. وقتی DAN نسبت بیشتری از نوترون‌های آهسته را تشخیص می‌دهد، به این معنی است که سنگ‌های حامل آب بیشتری (مانند اوپال) در یک منطقه خاص وجود دارد.

در سایت Lubango، نیز نتایج DAN تأیید کرد که هاله‌های روشن‌تر روی زمین در واقع حاوی عقیق هستند، درست مانند سایر مکان‌های اطراف دهانه گیل.

این داده‌ها، همراه با تصاویر هاله‌های شکستگی مربوطبه مدت‌ها قبل از این مأموریت، به محققان می‌گوید که آب باید در سرتاسر دهانه گیل در تاریخ جدیدتر وجود داشته باشد.

گابریل اضافه کرد: “با توجه به شبکه های شکستگی گسترده کشف شده در دهانه گیل، منطقی است انتظار داشت که این شرایط زیرسطحی بالقوه قابل سکونت به بسیاری از مناطق دیگر دهانه گیل و شاید در مناطق دیگر مریخ نیز گسترش یابد.” این محیط‌ها مدت‌ها پس از خشک شدن دریاچه‌های باستانی در دهانه گیل شکل می‌گرفتند.»

به گفته محققان، این درک جدید که آب باید مدت‌ها پس از تبخیر دریاچه در دهانه گیل زنده مانده باشد، به این معنی است که حیات می‌توانست مدت بیشتری در این دهانه باقی بماند – احتمالاً حتی در دوره زمین‌شناسی مدرن مریخ، که ۲/۹ میلیارد سال پیش آغاز شد. پیش بینی می شود که مریخ تقریباً ۴/۶ میلیارد سال سن داشته باشد.

این نتایج به کوهی از شواهد اضافه میشود که زمانی آب در مریخ گسترده بوده است. برای درک بهتر گذشته آبی سیاره، نویسندگان این مطالعه شکستگی‌های غنی از عقیق در دهانه گیل را به عنوان مقصدی جدید برای جمع‌آوری نمونه‌های زمین‌شناسی یا مأموریت‌های اکتشافی بالقوه انسانی پیشنهاد می‌کنند.