در اعماق صورت فلکی عقرب، یک پروانه کیهانی (سحابی پروانه) بال های خود را باز می کند، این سرنوشت خورشید ما است.
پاژ نیوز | پوسته عظیمی از گاز درخشان که بیشتر به نام سحابی پروانه شناخته می شود، آشنا شوید. این سحابی دو بال که در فاصله حدود ۴ هزار سال نوری از زمین قرار دارد، نمونه ای دیدنی از اتفاقی است که وقتی سوخت ستارگانی مانند خورشید تمام می شود و میمیرند، را به نمایش میگذارد.
در نقطهای که دو بال به هم میرسند، ستارهای که زمانی قدرتمند بود، اکنون بهعنوان یک کوتوله سفید کوچک و فروپاشیده در حال سوختن است. درواقع بالها بقایای لایه های گاز بیرونی همین ستاره هستند که هزاران سال پیش به شدت به فضا پرتاب شدند، زمانی که سوخت هسته ای ستاره برای سوزاندن تمام شد و به پایان کار خود رسید.
به گفته ناسا، امروزه این بالها بیش از ۳ سال نوری یا چندین هزار برابر پهنای منظومه شمسی وسعت دارند.
برای بیش از یک قرن، اخترشناسان سعی کردهند بفهمند چرا سحابی پروانه چنین شکل حشرهای متمایز به خود گرفته است، در حالی که بیشتر سحابیهای دیگر با الگوهای دایرهای منظمتر به فضا گسترش مییابند. تصاویر تایم لپس جدیدی از این سحابی که در ۱۲ ژانویه در دویست و چهل و یکمین نشست انجمن نجوم آمریکا در سیاتل ارائه شد، سرنخ های تازه ای ازکشف این معما ارائه می دهد.
با مقایسه دو تصویر تلسکوپ فضایی هابل از بالهای این پروانه که در سالهای ۲۰۰۹ و ۲۰۲۰ گرفته شدهاند، محققان فرآیندهای عجیب جدیدی را کشف کردهاند که در رشد سحابی موثر بوده. این تیم شواهدی از وزیدن نیم دوجین “جت” باد شدید از ستاره مرکزی سحابی را شناسایی کردند که به نظر می رسد برای هزاران سال در الگوهای متقاطع و پر هرج و مرج در حال انفجار بوده اند.
به گفته محققان، این جت ها که از ۲۳۰۰ و ۹۰۰ سال پیش از ستاره مرکزی فوران کردند، ماده را با سرعت غیرمعمول بالا – تا ۸۰۰ کیلومتر در ثانیه به سمت لبه های سحابی هل دادند. در همین حال، ماده ای که نزدیک به ستاره مرکزی قرار دارد، تنها با یک دهم آن سرعت به سمت بیرون خزیده است و در نتیجه ساختارهای پیچیده و نامتقارنی در سراسر بالهای سحابی شکل می گیرد.
بروس بالیک، پروفسور ممتاز، سرپرست تیم، میگوید: در سحابی پروانه سرعت و پیچیدگی پرتابها از ستاره مرکزی به دلیل جرم، که دمای آن بیش از ۲۰۰ برابر گرمتر از خورشید و کمی بزرگتر از زمین است، بسیار شدید است.
این نجوم دانشگاه واشنگتن اضافه کرد: من سالهاست که تصاویر هابل را با هم مقایسه میکنم و هرگز چیزی شبیه به آن ندیدهام.
چرا سحابی انجیسی ۶۳۰۲ به شکل پروانه است ؟
به گفته محققان، توضیح این موضوع با مدلهای موجود تعریف تشکیل سحابی هنوز دشوار است. این احتمال وجود دارد که ستاره مرکزی سحابی با یک ستاره همراه پنهان برخورد کرده باشد، یا حداقل مقداری گاز اضافی از یکی از آن ها را بلعیده باشد و میدان های مغناطیسی پیچیده ای را ایجاد کند که بال های مشخصه سحابی را شکل داده است.
بالیک گفت: این فقط یک فرضیه است. تحقیقات بیشتری برای توضیح دگردیسی این پروانه مورد نیاز است.