دکتر علی خانی زاده

نام‌خانوادگی مادر در شناسنامه گمشده هویت زن ایرانی

عدم ثبت نام‌خانوادگی مادر در شناسنامه ماجرای عجیبی که دهه‌ها در برابر انجام آن مقاومت می‌شود.

به گزارش پاژ نیوز، ما در شرع مقدس چند همسری را مجاز می‌دانیم. بیایید تصور کنید من علی خانی زاده فرزند ذبیح الله و شوکت دادرس هستم. برادری ناتنی هم دارم فرزند ذبیح الله و شهلا میرفندرسکی،‌ بدون معرفی نام مادر چگونه می‌توان به این تفاوت مهم پی برد.

ثبت وقایع از بزرگ‌ترین دستاوردهای بشر است. تاریخ بشر به‌واسطه انواع روش‌های ثبت وقایع هویت پیدا می‌کند، تا‌ جایی‌که به آنچه که قبل از اختراع خط بر بشر گذشته ما قبل تاریخ می‌گویند.

ضبط وقایع همیشه با حساسیت ویژه‌ای همراه بوده؛ چراکه به‌واسطه هر ثبتی مدعیان داری حقوقی و میراث‌دار می‌شوند و به‌نوعی خود را تاریخ ساز و آینده‌ پرور می‌دانستند.

در نسخه‌های امروزی شناسنامه نیز محلی برای ثبت شرکت در انتخابات مهیا شده و از این طریق با بررسی ساده یک شناسنامه می‌توان تا حدی به اوضاع اجتماعی در طول حیات فرد نیز دست پیدا کرد؛ لیکن مفقوده‌‌ای در تمام شناسنامه‌های قدیم و جدید وجود دارد که با گذر نزدیک به یک قرن هنوز فرصت خودنمایی و تجلی را پیدا نکرده است.

کافی است تا نگاهی به صفحه نخست شناسنامه بیندازید و متوجه شوید نام مادر به تنهایی در آن درج شده است. هیچ نشانی از نام خانوادگی مادران از شناسنامه‌های جلد قرمز گرفته تا پاسپورتی به چشم نمی‌خورد. البته در تصویر نسخه‌ای از ورقه هویت ایرانی متعلق به سال ۱۳۰۴ که به‌نام پرویز خان امین صادر شده گویی نام و نام خانوادگی مادر با نام سطلان خانم امین نیز در کنار مشخصات پدر دیده می‌شود؛ ولی به نظر می‌رسد این رویه مرسوم نبوده و در اسناد مشابه آن دوران نیز چنین چیزی به چشم نمی‌خورد.

PAZH |  دومین جشنواره شکوه شاهنامه فرصتی برای تدبر هنرمندانه در هویت ایرانی

عدم ثبت نام‌خانوادگی مادر در شناسنامه به نوعی در در کارت ملی نیز دیده می‌شود. اگرچه بزرگان فن ثبت و آئین‌نامه‌های اداری گفته‌اند که اضافه کردن نام مادر در کارت ملی روندی پیچیده و نیازمند اصلاح قوانین است؛ لیکن درباره افزودن نام خانوادگی مادر در شناسنامه این محدودیت‌ها وجود ندارد. برخی مخالفان چنین خواسته‌ای ساده‌ای را بی‌اهمیت و حمل بر تمایلات فمینستی می‌کنند؛ لیکن کارشناسان حقوق خانواده نطر دیگری دارند.

ادامه مطلب 

[widget id='text-14'] [widget id='custom_html-20'] [widget id='dpt_display_post_types-12'] [widget id='text-23'] [widget id='media_gallery-9']