رئیس پژوهشکده آب و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد: پذیرفتنی نیست که تعداد چاه‌ غیرمجاز در استان خراسان رضوی از ۶۵۰۰ حلقه در سال ۱۳۶۷ به ۷۵۰۰ حلقه در حال حاضر افزایش یافته باشد. هرچند ۹۸ درصد از چاه‌های استان به کنتور هوشمند مجهز شده و مصرف آب به صورت یکپارچه کنترل می‌شود،

پاژ نیوز | در نخستین دستور کار صد و بیست و دومین جلسه شورای گفت‌وگو بین دولت و بخش خصوصی، موضوع بررسی راهکارهای مدیریت چالش کم آبی در استان خراسان رضوی مطرح شد. بر اساس گزارش دبیرخانه این شورا، طی نیم قرن گذشته بیش از ۴۰ میلیارد متر مکعب از ذخایر آب‌های زیرزمینی این استان مصرف شده است. در حالی که سرانه مصرف سالانه آب در جهان به ازای هر فرد ۶۵۰۰ متر مکعب است، این میزان در خراسان رضوی به حدود ۶۰۰ متر مکعب کاهش یافته است.

کامران داوری، رئیس پژوهشکده آب و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد، در جریان بررسی راهکارهای مدیریت بحران آب، اظهار داشت: بر اساس آخرین گزارش‌های رسمی، کسری مخزن بلندمدت آب‌های زیرزمینی استان به بیش از ۱۰۱۴ میلیون متر مکعب رسیده است. همچنین، بیش از ۸۱ درصد از آب استان در بخش کشاورزی، ۱۳ درصد در بخش شرب و بهداشت و مابقی در بخش‌های خدماتی و صنعتی مصرف می‌شود.

داوری در ادامه افزود: از نظر سرانه اعتبارات، بخش آب با ۷۸۵ هزار ریال به ازای هر نفر، در رتبه ۲۸ کشور قرار دارد. شکاف ایجاد شده در دشت نیشابور به دلیل سوء استفاده و برداشت بی‌رویه از منابع آب، بیش از ۸۵ کیلومتر طول دارد. این وضعیت مطلوب نبوده و اصلی‌ترین راهکار مدیریت این چالش، ایجاد یک مدیریت واحد بر منابع آبی و مشارکت مردمی در فرآیند مدیریت منابع آب است.

رئیس پژوهشکده آب و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد با تاکید بر اینکه امنیت آبی ارتباطی با میزان آب موجود ندارد، خاطرنشان کرد: توسعه اقتصادی می‌تواند ظرفیت‌های مدیریتی ویژه‌ای ایجاد کند که بر اساس آن بتوان ذخایر راهبردی آب را حفظ و برای مصرف آن برنامه‌ریزی مناسبی انجام داد. پیشنهاد طرح واردات آب، ایده‌ای خارج از ضوابط و غیرکارشناسی نیست؛ چرا که امروزه شاهدیم کشورهای توسعه یافته‌ای مانند سنگاپور، بیش از ۹۵ درصد از آب مصرفی خود را وارد می‌کنند.

رشد تعداد چاه‌های غیرمجاز در استان خراسان پذیرفتنی نیست

در ادامه جلسه، داوری با تأکید بر نقش مردم در مدیریت منابع آبی، اظهار داشت: پذیرفتنی نیست که تعداد چاه‌های غیرمجاز در استان خراسان رضوی از ۶۵۰۰ حلقه در سال ۱۳۶۷ به ۷۵۰۰ حلقه در حال حاضر افزایش یافته باشد. هرچند ۹۸ درصد از چاه‌های استان به کنتور هوشمند مجهز شده و مصرف آب به صورت یکپارچه کنترل می‌شود، اما نظارت‌های دولتی و بخشنامه‌ها بدون مشارکت فعال مردم در اجرای تعهدات خود، نمی‌توانند به طور مؤثر در این زمینه ایفای نقش کنند.

در همین راستا، امیررضا رجبی، مدیرکل محترم صنعت، معدن و تجارت استان خراسان رضوی، در جریان بررسی این دستور کار، گزارشی از عملکرد بخش صنعت در زمینه مدیریت بهینه مصرف آب ارائه کرد. وی اعلام کرد: تاکنون بیش از ۸۰ واحد صنعتی در خراسان رضوی موفق به افزایش ۵۰ تا ۷۰ درصدی بهره‌وری مصرف آب خود شده‌اند. همچنین، حدود ۹۰ درصد از الگوی اجرای طرح‌های بازچرخانی آب در صنایع استان عملیاتی شده و بخش صنعت به عنوان مجری طرح‌های ساماندهی پساب ورود پیدا کرده است.

رجبی در ادامه تصریح کرد: با وجود دستاوردهای مذکور، همچنان ظرفیت‌های قابل توجهی برای ارتقای نقش فعالانه صنایع در این حوزه وجود دارد. بر اساس مصوبه سفر استانی هیئت دولت به استان در سال ۱۴۰۱، مقرر شده است ۲۰ میلیون متر مکعب از پساب تصفیه‌شده شهر مشهد به صنایع استان اختصاص یابد. ما معتقدیم که صنایع خراسان رضوی آمادگی کامل برای اجرایی کردن این مصوبه را دارا هستند.

ارزش حرارتی گاز ملاک تعرفه گذاری شود

در جریان بررسی دستورکار دوم نشست، دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی گزارشی ارائه کرد. بر اساس این گزارش، در حالی که ارزش حرارتی گاز قابل مصرف باید بین ۸۰۰۰ تا ۹۶۰۰ کیلوکالری بر متر مکعب باشد، ارزش حرارتی گاز تولیدی در مجتمع هاشمی‌نژاد (خانگیران) حدود ۸۱۰۰ کیلوکالری بر متر مکعب است. این موضوع نشان می‌دهد که گاز مصرفی صنایع خراسان رضوی از نظر ارزش حرارتی، جزو کم‌ارزش‌ترین گازها محسوب می‌شود.

امیرمهدی مرادی، دبیر محترم انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی، در این خصوص توضیح داد: در حال حاضر، ارزش حرارتی گاز در استان نسبت به میانگین کشوری حدود ۶ درصد کمتر است. این موضوع یکی از دلایل اصلی افزایش حجم مصرف گاز، بروز مشکلات فنی در ماشین‌آلات صنعتی و در نهایت افزایش هزینه‌های نهایی انرژی در واحدهای تولیدی به شمار می‌آید.

قابل ذکر است، یکصد و بیست و دومین نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی با تحقق بررسی دو موضوع اصلی «بررسی راهکارهای مدیریت چالش منابع آبی»، «اصلاح ارزش حرارتی گاز طبیعی در صنایع استان با حضور جناب آقای غلامحسین مظفری، استاندار خراسان رضوی، جمعی از مدیران دستگاه‌های اجرایی، نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، مدیران شهری و فعالان اقتصادی بخش خصوصی برگزار گردید.