انگلیسی
مدیرکل جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: وزارت جهاد کشاورزی متولی امر خاک در کشور است، اما در برنامه‌های توسعه، جایگاه خاک به طور شفاف مشخص نشده است.
پاژ نیوز | مدیرکل جهاد کشاورزی خراسان رضوی، در همایش گرامیداشت روز جهانی خاک که در سالن شهید هاشمی‌نژاد مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان رضوی برگزار شد، با تأکید بر اهمیت خاک به عنوان منبع حیات و منشأ تمامی موجودات زنده، اظهار داشت: در بخش کشاورزی، آب و خاک دو عامل اصلی در رشد تولیدات و تأمین امنیت غذایی کشور محسوب می‌شوند.
قنبری در ادامه افزود: در طول یک سال گذشته، برنامه‌های تحول و افزایش تولید محصول در دستور کار قرار گرفته است. در جلسات مربوطه، بر رعایت زمان مناسب کشت تأکید شده و در این زمینه، توجه به حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه همزمان با کاشت، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به گفته وی، ۵۰ درصد از راندمان محصول به مرحله کاشت وابسته است.
قنبری در این خصوص عنوان کرد: در استان خراسان رضوی، افزایش ۴۰ درصدی راندمان کشت گندم آبی و ۳۰ درصدی راندمان تولید جو محقق شده است. همچنین، در سایر محصولات زراعی، حدود ۲۵ درصد افزایش راندمان تولید مشاهده شده است. وی پیش‌بینی کرد که تولید محصولات کشاورزی در سال جاری به ۸ میلیون تن خواهد رسید. با توجه به ظرفیت‌های استان، امکان افزایش دو برابری این میزان و رسیدن به ۱۴ میلیون تن وجود دارد. به گفته وی، دستیابی به تولید ۱۱ میلیون تن به راحتی امکان‌پذیر است و برای رسیدن به سطوح بالاتر، نیاز به تلاش و برنامه‌ریزی بیشتر می‌باشد.
قنبری با اشاره به اینکه ۷ درصد از تولیدات کشاورزی کشور در حوزه زراعی و باغی خراسان رضوی تولید می‌شود، بیان داشت: وسعت استان خراسان رضوی معادل ۶۳ کشور جهان است و برای تحقق اهدافی مانند تأمین امنیت غذایی استان و جمعیت آن، همچنین تأمین نیاز زائران حضرت امام رضا (ع) و پشتیبانی از امنیت غذایی کشور، نیازمند برنامه‌ریزی‌های مدون و اصولی هستیم. فعالیت‌های کشاورزی در خراسان رضوی، تأثیر بسزایی در تولید ناخالص ملی کشور دارد و در دو سال اخیر، نرخ رشد کشاورزی این استان چهار برابر بیشتر از نرخ رشد کشاورزی در سطح کشور بوده است.
وی با تأکید بر ضرورت برنامه‌ریزی برای حفظ آب و خاک مشهد، اظهار داشت: در سراسر کشور، میزان منابع آلی در خاک‌ها در سطح پایینی قرار دارد و استان خراسان رضوی از جمله استان‌های کم‌بهره از این منابع محسوب می‌شود. خاک‌های این استان به تدریج در معرض شوری و آلودگی قرار می‌گیرند و در صورت عدم تدوین برنامه‌های مدون، خاک استان و محصولات کشاورزی با خطر جدی مواجه خواهند شد.»
مدیرکل جهاد کشاورزی خراسان رضوی در ادامه افزود: وزارت جهاد کشاورزی متولی امر خاک در کشور است، اما در برنامه‌های توسعه، جایگاه خاک به طور شفاف مشخص نشده است. در صورت بی‌توجهی به این موضوع، مانند بحران آب، شاهد تبعات جبران‌ناپذیری خواهیم بود. ضرورت دارد سند جامع خاک استان خراسان رضوی بر اساس پایش و نقشه‌های خاک تدوین شود و برای حفظ خاک، برنامه‌های مراقبت و مدیریت همراه با چشم‌انداز روشن تعریف گردد. همچنین لازم است کلیه دستگاه‌های مرتبط از ظرفیت‌های خود برای فرهنگ‌سازی و ارتقای سطح آگاهی در زمینه حفظ و مراقبت از خاک بهره‌مند شوند.»
قنبری در ادامه خاطرنشان کرد: ضرورت دارد کلیه دستگاه‌های مرتبط در کنار یکدیگر برنامه‌ریزی منسجمی را در این زمینه انجام دهند. کشاورزان نیز باید نسبت به پایش خاک مزارع خود اقدام و از وضعیت عناصر میکرو و ماکرو در آن آگاه باشند. همچنین باید از سطح حاصلخیزی خاک آگاه بوده و از تخریب آن خودداری نمایند. در نهایت، لازم است کشاورزان به سمتی هدایت شوند تا خود مطالبه‌گر و پیشگام در این زمینه باشند.»
«سنجش، پایش و مدیریت» شعار جهانی روز خاک
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز در حاشیه این مراسم در جمع خبرنگاران اظهار داشت: سازمان فائو هر ساله پنجم دسامبر را به عنوان روز جهانی خاک تعیین کرده است که در ایران نیز مراسم مربوط به این روز به مدت یک هفته برگزار می‌شود. شعار امسال روز جهانی خاک که از سوی سازمان فائو انتخاب شده است، «سنجش، پایش و مدیریت» است.»
جعفر جوادی، در این خصوص افزود: برای مدیریت صحیح خاک، نخست باید ارزیابی دقیقی از آن صورت پذیرد. پایش مستمر و توجه به عوامل مختلف فرسایش، از جمله آلودگی، امری ضروری است. حفظ و مراقبت از خاک برای تولید محصولات سالم امری حیاتی است. لازم است وظیفه اصلی وزارت جهاد کشاورزی در زمینه تأمین امنیت غذایی و تولید محصولات سالم به طور شفاف مشخص گردد.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، در تشریح این موضوع اظهار کرد: بر اساس قانون حفاظت از خاک، مطالعه خاک‌ها در سطح کشور امری ضروری تلقی شده است. در استان خراسان رضوی، مطالعات خاک در دو نقطه به عنوان گام نخست در سال جاری آغاز شده است. هدف از اجرای این طرح، مطالعه تمامی عرصه‌های کشاورزی استان بر اساس برنامه‌ای مدون است. تنوع خاک در استان بسیار زیاد است و برخی از خاک‌های آن با چالش‌هایی مانند شوری، گچی بودن و آهکی بودن مواجه هستند. در خراسان رضوی، انواع مختلف خاک وجود دارد که هر یک نیازمند مدیریت خاص در زمینه تغذیه و بهبود مستمر است.
جوادی در ادامه بیان داشت: میزان فرسایش خاک در کشورمان از میانگین جهانی بالاتر است. بر اساس آمار، سالانه ۵ر۱۶ تن خاک در کشور دچار فرسایش می‌شود، در حالی که این میزان در سطح جهان بین ۲ تا ۵ تن در هکتار است. عامل اصلی فرسایش خاک، سیلاب‌های مخرب است که نیازمند مدیریت صحیح است. پروژه‌های آبخیزداری، آبخوان‌داری و پخش سیلاب نیازمند حمایت و پشتیبانی هستند. انتظار می‌رود اداره کل منابع طبیعی و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور ردیف‌های اعتباری لازم را برای پیشگیری از فرسایش و حفظ خاک‌ها اختصاص دهند.
جوادی در پایان خاطرنشان کرد: قانون حفاظت از خاک در سال ۱۳۹۸ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و آیین‌نامه اجرایی آن با تأخیر در سال ۱۴۰۲ ابلاغ شد. در این آیین‌نامه، تکالیفی برای هر دستگاه تعیین شده و تمامی قوای سه‌گانه کشور را در بر می‌گیرد. امید است با تدوین شیوه‌نامه‌های اجرایی، گام‌های مؤثری در راستای اجرای این قانون و حفظ خاک برداشته شود. همچنین بر اساس قانون حفاظت از خاک، ستاد حفاظت از خاک به ریاست استاندار در هر استان تشکیل می‌شود و اکثر دستگاه‌های اجرایی عضو این ستاد هستند و با تعامل و همکاری، موضوعات مرتبط را پیگیری می‌کنند.
