انگلیسی
حکایت جوانی که به برکت درک کلام امام رضا (ع) و ارزش سنگ هرکاره به آقای سنگ خراسان بزرگ معروف شد.
پاژ نیوز | وی فعالیت خود را در سال ۱۳۶۸ با راه‌اندازی یک کارگاه کوچک سنگتراشی و با دریافت وام آغاز نمود. او بدون بهره‌مندی از آموزش‌های حرفه‌ای، به صورت خودآموز به فراگیری هنر قلم‌زنی نیز پرداختو موفقیتهای قابل‌توجهی کسب کرد، تا اینکه با ورود استاد جهانگیری از اصفهان، روش علمی و صحیح قلم‌زنی را فرا گرفت.
وی که متولد ۱۳۴۵ است با تکیه بر هنر سنگتراشی، تاکنون برای بیش از ۳۸۶ نفر فرصت شغلی ایجاد کرده است. ین هنرمند که به «آقای سنگی» نیز شهرت دارد، علاوه بر اشتغال‌زایی، با برگزاری دوره‌های آموزشی، درصدد تربیت اساتید جدید در این رشته هنری است تا از فراموشی این هنر ارزشمند در نسل‌های آینده جلوگیری به عمل آید.
سرانجام وی بود که برای نخستین بار موفق به ثبت جهانی «دیزی سنگی» (هرکاره) در یونسکو و دریافت گواهینامه مرغوبیت کالا و نشان جغرافیایی آن برای ایران گردید. این کارآفرین موفق، مصمم است تا ۵۰۰۰ فرصت شغلی در استان خراسان رضوی ایجاد کند. پس از گذشت بیش از سه دهه از فعالیت هنری و فنی، هنوز اتش شور و شوق مثالزدنی از خلاقیت و ساختن در نگاه رمضان معمر چنان مشهود است که خواندن سرگذشت جیب وی را جذاب تر میکند.
رمضان معمر، کارآفرین حوزه سنگ و معدن اظهار داشت: «۳۵ سال است که در این هنر مقدس فعالیت می‌کنم. پدرم معمار میراث فرهنگی و تاریخی بود. با وجود اینکه پدرم کاشی‌کار معرق هفت رنگ بود، من به دنبال هنری متفاوت و انگیزه بخش بودم.»
به گفته وی، آشنایی با دیزی‌های سنگی و تحقیقات پیرامون آن، وی را به این هنر سوق داده است و می گوید: نقل است که امام رضا(ع) در سفر از نیشابور به توس، ضمن مشاهده سنگ تراشان در کوه‌های سناباد، دعایی به مضمون «خداوندا، مردم این منطقه را از این کوه بهره‌مند گردان» انجام دادند.
این روایت، الهام‌بخش وی بوده است. همچنین، توصیه امام رضا(ع) به استفاده از ظروف سنگی به دلیل اثرات مثبت آن بر سلامت مردم، از دیگر عوامل مؤثر در گرایش وی به این حرفه بوده است.
استاد هنر سنگ تراشی خراسان رضوی، با بیان اینکه ایجاد انگیزه خدمت به مردم و ارتقای سلامت آنان از طریق تولید ظروف سنگی، وی را به این حرفه ترغیب کرده است، افزود: در گذشته، در اکثر منازل خراسانی به‌ویژه مشهد، ظروفی همچون دیزی سنگی، هاون سنگی و دستاس سنگی یافت می‌شد. این امر، موجب علاقه‌مندی وی به این هنر سنتی گردید. با این حال، وی در آغاز مسیر، با موانع و مخالفت‌هایی از سوی برخی فعالان این عرصه مواجه شد.
معمر با اشاره به دشواری‌های آغازین کار در دهه ۱۳۶۰ و حمایت خانواده در غلبه بر موانع، بیان داشت: در آن دوران ، با وجود ناامیدی‌های فراوان، همسر و خانواده همواره مشوق و مایه دلگرمی من بودند. به لطف حمایت خانواده، توانستم چالش‌ها را پشت سر گذاشته و امروز از شیرینی موفقیت در کنار عزیزانش لذت ببرم.
کارافرینی که در جنگ آبدیده شد
وی با اشاره به تجربه حضور در جبهه‌های جنگ تحمیلی به عنوان امدادگر، اظهار داشت: دوران جنگ، تجربه‌ای ارزشمند و سازنده برای وی بود که موجب افزایش مقاومت و پایداری وی در مواجهه با مشکلات گردید. وی موفقیتهای فعلی خود را مبتنی بر آموزه‌های فرماندهان دوران جنگ و توکل به خداوند میداند. برنامه‌ریزی منظم و اعتماد به نفس، از دیگر عوامل موفقیت وی به شمار می‌رود.
معمر، هنرمند سنگتراش، توجه و وظیفه شناسی خانم تقوی، یکی از کارشناسان اداره میراث و فرهنگ را نقطه عطفی در زندگی حرفه‌ای خود میداند و اظهار داشت: «خانم تقوی، از کارشناسان میراث فرهنگی، با سفارش کاری بی‌نظیر، زندگی مرا متحول کردند. این سفارش که سایر استادان سنگتراشی از ساخت آن عاجز بودند، به من پیشنهاد شد و من با پذیرفتن آن، شبانه‌روز تلاش کردم. این سفارش ۵۰ هزار تومانی، در دورانی سخت، آغازی برای رسیدن به آرزوی دیرینه‌ام بود. پس از آن، به نخستین نمایشگاه صنایع دستی جهاد کشاورزی تربت حیدریه دعوت شدم و در طول پانزده روز برگزاری نمایشگاه، موفق به فروش ۵۰۰ هزار تومان از آثار خود شدم.»
بازیگر نقش اول مستند برکت، نقش اول تحول در صنعت سنگ
وی همچنین با اشاره به موفقیت ساخت فیلم مستند «برکت»، گفت: «در ساخت این مستند با مشکلات بسیاری مواجه شدیم؛ اما این تلاش، برکت فراوانی برای هنر ما به ارمغان آورد.»
هنرمند قلمزن روی سنگ مشهدی، در این خصوص توضیح داد: «سال ۱۳۸۲، رکود شدیدی در هنر سنگتراشی حاکم بود. در همین سال، آقای دستمالچیان، نخستین فیلم مستند خود را با عنوان «برکت» با همکاری من و با موضوع هنر سنگتراشی مشهد ساختند. این فیلم ۹ دقیقه‌ای که در جشنواره‌های خارجی متعددی شرکت کرد، توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری و به صورت گسترده توزیع شد و رونق چشمگیری را برای صنعت سنگتراشی به ارمغان آورد.»
این هنرمند مشهدی افزود: «در پی موفقیت فیلم مستند «برکت»، بسیاری از هنرمندان سنگتراش که در رکود به سر می‌بردند، دوباره به فعالیت در این هنر-صنعت بازگشتند.سازمان میراث فرهنگی نیز با پیگیریهای ما برگزاری آزمون عملی، نخستین دوره آموزشی، ساماندهی فعالیت‌ها و بیمه هنرمندان سنگتراش را راه‌اندازی کرد و بیش از ۹۱۸ نفر تحت پوشش بیمه قرار گرفتند.»
استاد صنایع دستی، با اشاره به ثبت جهانی دیزی سنگی به نام خود در سال ۱۳۸۸ و دریافت مهر اصالت یونسکو، اظهار داشت: یکی از عوامل موفقیت من، ایجاد ارزش افزوده است. من به جای دور ریختن ریزه‌های سنگ، آن‌ها را به تسبیح تبدیل می‌کنم که بخش عمده‌ای از آن توسط زندانیان آموزش دیده توسط من تولید و توسط آستان قدس رضوی خریداری می‌شود.
کارافرینی که عاشق زندان و زندانی است
معمر با آزادی سه زندانی غیرعمد، به تازگی اقدام خیرخواهانه دیگری انجام داده است. وی در این خصوص گفت: زندانی پس از آزادی به حمایت نیازمند است و من کوشیده‌ام با آموزش حرفه‌های مختلف در زندان، زمینه اشتغال و استقلال این قشر از جامعه را فراهم کنم.
معمر ضمن اشاره به اقدامات خود در زمینه اشتغال‌زایی، افزود: ورود به زندان‌ها یکی دیگر از فعالیت‌های من بوده است؛ چرا که معتقدم وجود مهارت و شغل مناسب برای زندانیان پس از آزادی، از بازگشت آن‌ها به اعمال مجرمانه جلوگیری میکند. تاکنون با ارائه آموزش‌های سنگتراشی به ۱۵۰ نفر از زندانیان، زمینه اشتغال آن‌ها را فراهم کرده‌ام.
وی با اشاره به نیاز به حمایت مالی نهادهای مرتبط، اظهار داشتند: «در طول هشت سال گذشته، توسعه این پروژه صرفاً با هزینه شخصی اینجانب صورت گرفته است.»
معمر در این خصوص توضیح می‌دهد: «برنامه‌ریزی شده است که بسیج سازندگی نسبت به تأمین کارگاه، ابزار و لوازم مورد نیاز اقدام نماید و کمیته امداد امام خمینی (ره) نیز به هر کارآموز وام پنجاه میلیونی اعطا کند. با تحقق این مساعدت‌ها، می‌توان ظرف مدت یک سال برای هزار نفر شغل ایجاد کرد.»
زندانی که کارآفرین شد
ایشان با اشاره به آغاز این طرح از زندان‌ها، گفتند: «با آموزش سنگتراشی و قلم‌زنی به محکومین به حبس ابد، موفق به بازگرداندن یکی از این زندانیان به آغوش خانواده و ایجاد امید در وی شدیم. این فرد هم‌اکنون با راه‌اندازی کارگاهی در زمینه سنگتراشی، بیش از صد نفر را مشغول به کار کرده است.»
این طرح حمایتی، شامل آموزش زندانیان در بند و همچنین زندانیان آزاد شده و بازگشته به جامعه نیز می‌باشد.
وی در ادامه گفت: «تعهد من ایجاد حداقل پنج هزار فرصت شغلی است و فعالیت خود را از مراکز تربیت جوانان، نوجوانان و زندانیان آغاز کردم.»
معمر افزود: «هدف از این اقدام جهادی، ایجاد اشتغال برای افراد نیازمند در حاشیه شهر است. به باور من، به جای کمک‌های مقطعی، باید مهارت‌های لازم برای کسب درآمد را به آنان آموزش دهیم. در شرایط کنونی، تنها راه حل مشکلات اجتماعی حاشیه شهر، رونق کسب و کار است.»
پیر سنگتراش مشهدی تأکید کرد: «این سنگ، سرشار از انرژی است. وجود آهن و منیزیم در ترکیب آن، قدرت جذب و رسانایی بالایی به آن بخشیده است. در نمایشگاه روسیه، اثربخشی این سنگ به حدی بود که یک روانشناس روس، علی‌رغم ناآشنایی با دین اسلام، تمام تسبیح‌ها را خریداری کرد تا به‌عنوان هدیه‌ای آرامش‌بخش به عزیزان خود تقدیم کند.»
این هنرمند پیشکسوت ضمن ابراز تأسف از فراموشی میراث ملی و از دست رفتن فرصت‌ها، گفت: «متأسفانه غبار فراموشی بر این هنر نشسته است. امیدواریم مسئولان و مدیران برای احیای این سنت کهن گام‌های مؤثری بردارند. این هنر ارزشمند که از نیاکان ما به ارث رسیده، نقش مهمی در سلامت جسمی و روحی جامعه دارد و تحقیقات متعدد این موضوع را تأیید می‌کنند. حتی امروزه نیز، حضور دیزی در سفره‌های ایرانی، یادآور لذت یک وعده غذایی سالم، مقوی و لذیذ است.»
