انگلیسی
رئیس دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: بر اساس آمارهای رسمی، بیش از ۳۰ درصد از مواد غذایی در ایران به هدر می‌رود. این میزان در برخی محصولات کشاورزی از قبیل میوه و سبزیجات، حتی به ۴۰ تا ۴۵ درصد نیز بالغ می‌گردد. این امر نشان‌دهنده آن است که تقریباً نیمی از تولیدات کشاورزی کشور به ضایعات تبدیل می‌شود.
پاژ نیوز | دکتر احمد اسماعیل‌زاده، رئیس دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، در همایش ملی کاهش ضایعات مواد غذایی که در دانشکده علوم پزشکی مشهد برگزار گردید، ضمن بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارهای مقابله با این معضل در سطح کشور، با تأکید بر اهمیت حیاتی مسئله اتلاف مواد غذایی، بیان داشتند: پدیده اتلاف و ضایعات مواد غذایی، از مراحل اولیه کاشت و برداشت تا مرحله مصرف، به‌طور گسترده در سراسر کشور مشاهده می‌شود. متأسفانه، هیچ نهاد یا سازمان مشخصی مسئولیت جامع و کامل این موضوع را بر عهده نگرفته است.
ایشان در ادامه افزودند: “برخلاف کشورهای توسعه‌یافته که عمده اتلاف مواد غذایی در مرحله مصرف رخ می دهد، در ایران، این اتلاف به طور غالب در مراحل پیش از مصرف، شامل فرایندهای کاشت، برداشت، حمل و نقل و بسته‌بندی، به وقوع می‌پیوندد. البته این بدان معنا نیست که در مرحله مصرف اتلافی وجود ندارد؛ به‌ویژه در مناطق شهری بزرگ، میزان ضایعات مواد غذایی در مرحله مصرف نیز قابل توجه و حائز اهمیت است.”
رئیس دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت ضمن اشاره به چالش‌های موجود در سیستم حمل و نقل و صنعت کشاورزی ایران، تصریح کردند: “این مشکلات منجر به افزایش قابل توجه ضایعات مواد غذایی شده است. اما مهمترین مسئله، نبود یک برنامه منسجم و عملیاتی برای کاهش این ضایعات در سطح ملی است.”
آقای اسماعیل‌زاده با استناد به آمارهای موجود، خاطرنشان ساختند: “بر اساس آمارهای رسمی، بیش از ۳۰ درصد از مواد غذایی در ایران به هدر می‌رود. این میزان در برخی محصولات کشاورزی از قبیل میوه و سبزیجات، حتی به ۴۰ تا ۴۵ درصد نیز بالغ می‌گردد. این امر نشان‌دهنده آن است که تقریباً نیمی از تولیدات کشاورزی کشور به ضایعات تبدیل می‌شود.”
ایشان با اشاره به اقدامات وزارت بهداشت در راستای کاهش ضایعات مواد غذایی، اظهار داشت: «وزارت بهداشت از سال گذشته با دانشگاه‌های علوم پزشکی و وزارت علوم مکاتبه نموده و از اساتید و پژوهشگران درخواست کرده است تا ایده‌های عملیاتی جهت کاهش اتلاف مواد غذایی ارائه نمایند.»
وی افزود: «متاسفانه از میان تمامی طرح‌های ارائه شده، تنها یک یا دو طرح قابلیت اجرایی داشته‌اند که در حال حاضر مورد پیگیری قرار گرفته‌اند.»
رئیس دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت در ادامه سخنان خود تصریح کرد: «در حال حاضر از سه پروژه تحقیقاتی در دانشگاه‌های علوم پزشکی اصفهان، کرمان و مشهد حمایت به عمل می‌آوریم و امید است این طرح‌ها بتوانند به راهکارهای عملیاتی در جهت کاهش اتلاف مواد غذایی در سطح کشور منتج گردند.»
اسماعیل‌زاده در ادامه با ابراز امیدواری، بیان داشت: «امیدوارم این همایش بتواند به ارائه راهکارهای عملیاتی برای کاهش اتلاف مواد غذایی در کشور یاری رساند.» وی همچنین افزود: «انتظار می‌رود دانشگاه‌های علوم پزشکی دیگر نیز این مهم را پیگیری نموده و هر ساله در روز جهانی مبارزه با اتلاف مواد غذایی، اقدام به برگزاری چنین همایش‌هایی نمایند تا به تدریج به راه حل‌های موثر و پایدار در این زمینه دست یابیم.»
ایشان ضمن قدردانی از شرکت‌کنندگان و دست‌اندرکاران این همایش، خاطرنشان ساخت: «کاهش اتلاف مواد غذایی نه تنها به بهبود وضعیت تغذیه در سطح کشور کمک می‌نماید، بلکه می‌تواند در حفظ منابع طبیعی و محیط زیست نیز نقش بسزایی ایفا نماید.»
سالانه حدود یک‌سوم از ثروت طبیعی کشور به هدر می‌رود،
دکتر علی روحبخش، در همایش امروز با اشاره به فرارسیدن روز جهانی کاهش ضایعات مواد غذایی (۲۹ سپتامبر)، بیان داشتند: “هدف‌گذاری جهانی بر کاهش ۵۰ درصدی اتلاف مواد غذایی استوار است، در حالی که جمهوری اسلامی ایران، همچنان با این هدف والا فاصله قابل توجهی دارد. از این رو، تحقق این امر مستلزم همکاری بین‌بخشی و هم‌افزایی نهادهایی همچون سازمان جهاد کشاورزی، سازمان دامپزشکی کشور، مراکز دانشگاهی و حتی دستگاه قضایی است.”
ایشان با تاکید بر این مهم که سالانه حدود یک‌سوم از ثروت طبیعی کشور به هدر می‌رود، تصریح کردند: “این معضل، نیازمند تدبر و چاره‌جویی نخبگان و دانشگاهیان است.”
معاون محترم غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با اشاره به اهمیت موضوع اذعان داشتند: “اطلاع‌رسانی مطلوب به آحاد جامعه و ارتقاء سطح آگاهی عمومی، به ویژه در کانون خانواده‌ها، می‌تواند نقشی بسزا در کاهش ضایعات مواد غذایی ایفا کند.”
دکتر روحبخش در ادامه افزودند: “حتی اگر توفیق کاهش ۲۰ تا ۵۰ درصدی اتلاف مواد غذایی حاصل شود، گام بلندی در مسیر توسعه پایدار و صیانت از منابع طبیعی برداشته‌ایم.”
ایشان با اشاره به نقش معاونت غذا و دارو در این خصوص، بیان داشتند: “معاونت غذا و دارو عمدتاً در حوزه سیاست‌گذاری و ارتقای سلامت فعالیت می‌نماید، لیکن کاهش ضایعات مواد غذایی مستلزم مشارکت و همکاری همه‌جانبه است.” وی افزود: “نصب پوسترهای اطلاع‌رسانی با شعار ‘بخوریم و ذخیره کنیم’ نیز می‌تواند در راستای افزایش سطح آگاهی عمومی مؤثر واقع شود.”
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ضمن تقدیر از برگزارکنندگان این همایش، ابراز امیدواری نمودند که این رویداد، آغازی جهت توجه جدی‌تر به مسئله‌ی هدررفت مواد غذایی تلقی گردد.
روحبخش همچنین از ورود دستگاه قضایی به موضوع سوءاستفاده از مواد غذایی دورریز کارخانه‌ها اطلاع داد و اظهار داشت: “این موضوع، نقطه آغازی بود که موجب پیگیری های بیشتر ما گردید و امیدواریم این اقدامات به رفع جامع این معضل منجر شود.”
ایشان همچنین خواستار مشارکت فعال‌تر عموم مردم و نهادهای مختلف در راستای کاهش هدررفت مواد غذایی و صیانت از منابع طبیعی کشور شدند.
ضایعات مواد غذایی موجب افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای، به ویژه متان می‌گردد
دکتر میترا رضایی، مدیر امور فرآورده‌های غذایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در همایش مدیریت اتلاف غذایی با استناد به آمارهای نگران‌کننده جهانی در زمینه ضایعات مواد غذایی، اعلام داشت: «بر اساس گزارش‌های منتشره در سال ۲۰۲۲، حدود ۱.۱ میلیارد تن از مواد غذایی در سطح جهان به ضایعات تبدیل شده است که این میزان معادل یک سوم از کل تولیدات غذایی جهان محسوب می‌شود. این اتلاف گسترده، علاوه بر تحمیل خسارت اقتصادی بالغ بر ۱ تریلیون دلار، اثرات مخربی بر محیط زیست نیز برجای می‌گذارد.»
ایشان در ادامه افزودند: «در کشورهای کمتر توسعه یافته، این میزان اتلاف حتی به ۴۴ درصد نیز می‌رسد که نمایانگر وضعیتی هشداردهنده است. افزون بر این، ضایعات مواد غذایی موجب افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای، به ویژه متان می‌گردد که اثرات تخریبی آن بر محیط زیست، ۲۳ برابر بیشتر از دی‌اکسید کربن است. برآورد شده است که حدود ۸ تا ۱۰ درصد از آلودگی‌های ناشی از گازهای گلخانه‌ای در جهان، به اتلاف مواد غذایی مرتبط می‌باشد.»
مدیر امور فرآورده‌های غذایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به تاثیرات نامطلوب اتلاف مواد غذایی بر اکوسیستم و اراضی کشاورزی، تصریح کرد: «به منظور تولید مواد غذایی، اراضی طبیعی به اراضی کشاورزی تغییر کاربری می‌یابند که این امر باعث تخریب حدود ۳۰ درصد از اراضی کشاورزی می‌شود. همچنین، ۴۵ درصد از ضایعات غذایی مربوط به میوه‌جات و سبزیجات است که بیشترین سهم را در اتلاف مواد غذایی به خود اختصاص داده‌اند. در شرایط بحرانی نیز امکان بهره‌گیری از این ضایعات به منظور تولید کمپوست یا انرژی وجود دارد.» ایشان همچنین بر نقش حیاتی سازمان‌های دولتی و مشارکت عمومی در کاهش ضایعات مواد غذایی تاکید نموده و اذعان داشتند: «به منظور دستیابی به شرایط پایدار، تعامل و همکاری سازنده میان نهادهای دولتی نظیر گمرک، معاونت غذا و دارو، جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست امری ضروری است. علاوه بر این، اصلاح رفتارهای اجتماعی و کاهش خریدهای مازاد توسط خانوارها نیز می‌تواند در کاهش اتلاف مواد غذایی موثر واقع شود.»
مدیر امور فرآورده‌های غذایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پایان سخنان خود ابراز امیدواری کرد: «با همکاری و مشارکت همه جانبه، در سال‌های آتی شاهد کاهش چشمگیر اتلاف مواد غذایی و حذف روش‌های نامناسبی همچون دفن یا سوزاندن پسماندهای غذایی خواهیم بود.»
شایان ذکر است، این همایش با حضور اساتید و متخصصان برجسته حوزه تغذیه و محیط زیست برگزار گردید که در آن سه محور اساسی، شامل اتلاف مواد غذایی در بخش صنعت، بیمارستان‌ها و سطح جامعه، مورد بررسی قرار گرفت. در این رویداد تخصصی، راهکارهای علمی و عملی به منظور کاهش میزان اتلاف مواد غذایی و همچنین تأثیرات ناشی از آن بر اقتصاد ملی و محیط زیست، با دقت مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
