دومین همایش استانی بزرگداشت عطار نیشابوری با هدف ارج نهادن به مقام این عارف و شاعر شهیر و معرفی هرچه بیشتر ابعاد شخصیتی و آثار وی، در بهار سال ۱۴۰۴ برگزار خواهد شد. این رویداد، زمینهساز برگزاری همایشهای ملی و فراملی در سالهای آتی خواهد بود.
پاژ نیوز | دکتر جواد محقق نیشابوری در نشست خبری و مراسم رونمایی از پوستر دومین همایش استانی بزرگداشت عطار نیشابوری که در محل سالن جلسات موسسه آموزش عالی عطار مشهد برگزار شد، اظهار داشت: “عطار، اقیانوسی ژرف است. با تداوم جلسات عطارپژوهی، درمییابیم که این شخصیت چنان وسعتی دارد که میتوان سالها از او بهره برد، اما همچنان ناگفتههای بسیاری در این اقیانوس باقی میماند. یکی از دغدغههای اصلی ما این است که چرا عطار نیشابوری را تنها با چهار مثنویاش میشناسیم. در حالی که بسیاری از مضامین مطرح شده در مثنوی مولانا، توسط عطار با زبانی سادهتر و روانتر بیان شده است.”
وی در ادامه افزود: “امروزه، مولویشناسی گسترش یافته و دهها جلسه مثنویخوانی برگزار میشود، در حالی که جلسات تخصصی برای خوانش و بررسی آثار عطار وجود ندارد. متاسفانه، عطار در سایه سنگین مولانا و مثنوی، تا حدودی به فراموشی سپرده شده است. ضروری است که این جلسات به صورت مستمر و هفتگی برگزار شوند تا این گوهر گرانبها به مردم معرفی شود. این حرکت باید از خراسان آغاز گردد و سرآغاز یک جنبش فرهنگی بسیار مهم خواهد بود. مردم عطار را به درستی نمیشناسند و به همین دلیل، به سوی او نمیروند.”
دکتر رضا اشرفزاده، عطارپژوه برجسته کشور، در این نشست با اشاره به قدمت هشتاد ساله مطالعات عطارپژوهی در ایران، اظهار داشت: «عطار نیشابوری همواره تحتالشعاع شهرت مولوی قرار گرفته است، در حالی که در واقع، مولوی شاگرد معنوی عطار محسوب میشود. در زمان ورود مولوی به نیشابور به همراه پدرش، وی کودکی خردسال بود و عطار نیشابوری کتاب ارزشمند اسرارنامه خود را نه به پدر اندیشمند مولوی، بلکه به خود او تقدیم کرد.»
وی در ادامه افزود: «به جز معدودی از محققان نظیر مرحوم فروزانفر و سعید نفیسی که به تحقیق در مورد عطار نیشابوری پرداختهاند، پژوهشهای اندکی در این زمینه در ایران صورت گرفته است. این در حالی است که محققان اروپایی مطالعات و تألیفات متعددی در خصوص زندگی و آثار عطار انجام دادهاند. اگرچه ۱۱۴ اثر به عطار نسبت داده میشود، اما نتایج پژوهشها حاکی از آن است که ۶۶ کتاب از آثار اوست. با این حال، در میان مردم، هفت کتاب از این شاعر گرانقدر از شهرت بیشتری برخوردارند که مهمترین آنها عبارتند از اسرارنامه، الهینامه (خسرو نامه)، منطقالطیر و مصیبتنامه. بررسی این چهار اثر نشان میدهد که محور اصلی اندیشه عطار، بزرگداشت مقام انسان است.»
این استاد برجسته ادبیات فارسی با اشاره به تردید برخی کارشناسان در انتساب “پندنامه” به عطار نیشابوری، اظهار داشت: «پس از بررسی ۳۷۰ نسخه خطی موجود از قرن چهارم تا نهم هجری، برای من مسجل شد که پندنامه اثری از عطار نیشابوری است. نگارش کتاب “شرحی بر پندنامه” به مدت ۴ سال به طول انجامید و حجم آن به ۷۸۰ صفحه رسید. با این حال، به دلیل مشکلات چاپ و برخی ملاحظات فنی، تصمیم گرفتیم که در ابتدا یک نسخه از پندنامه را به همراه مقدمهای در کتابی ۱۵۰ صفحهای با حمایت موسسه عطار به چاپ برسانیم.»
دکتر اشرفزاده در ادامه تصریح کرد: «ما در دورهای به سر میبریم که جوانان از برخی مناسبات اجتماعی فاصله گرفتهاند. کتاب پندنامه میتواند منبعی برای تفکر و اندیشه جوانان باشد و به عنوان یک ضرورت اجتماعی مطرح است. به منظور آشنایی نسل جوان و نوجوان با سایر آثار عطار نیز میتوان این آثار را به صورت داستانهایی با نثر ساده و جذاب منتشر کرد.»
سید حسین مجتبوی، رئیس موسسه آموزش عالی عطار، با تاکید بر ضرورت معرفی مفاخر به نسل جوان، اظهار داشت: «همه ما در قبال معرفی شخصیتهای برجستهای همچون عطار نیشابوری به جامعه و نسل جوان مسئول هستیم.» وی با اشاره به عدم شناخت مفاخر ملی توسط برخی از مهاجران و حتی دانشجویان این موسسه، افزود: «متاسفانه، بسیاری از هموطنانی که از ایران مهاجرت میکنند، شناخت کافی از مفاخر کشور ندارند. این در حالی است که حتی دانشجویان این مرکز آموزشی که به نام عطار نامگذاری شده، آشنایی چندانی با این شخصیت والامقام ندارند. ما در قبال این نسل وظیفه و دین داریم.» مجتبوی با انتقاد از کمتوجهی داخلی به مفاخر، گفت: «در حالی که در سرزمینهای دور برای مفاخر کشورمان نکوداشت برگزار میکنند و ساختمانهایی با معماری نامناسب را به نام این بزرگان مزین میسازند، ما در داخل کشور از این امر غافل ماندهایم.»
رئیس موسسه آموزش عالی عطار با اشاره به احساس مسئولیت این نهاد دانشگاهی و علمی در قبال ترویج فرهنگ و ادب، تصریح کرد: «ما به عنوان یک نهاد دانشگاهی و علمی احساس مسئولیت کردیم و بر همین اساس، با وجود اینکه رشته ادبیات در این موسسه دایر نیست، احساس کردیم که باید در این مسیر گام برداریم.» وی در تشریح اقدامات انجام شده، اظهار داشت: «به منظور تعامل بیشتر دانشجویان با شاعران و آثار ادبی، چندین تابلوی حاوی اشعار برگزیده در محوطه دانشگاه نصب و دیوارنگاریهایی با مضامین ادبی انجام شده است.»
مجتبوی با تاکید بر اهمیت آغاز فعالیتهای فرهنگی و ادبی از درون موسسه، اظهار داشت: «احساس کردیم که باید خودمان این حرکت را آغاز کنیم. در همین راستا، تاکنون چندین جلسه تخصصی با حضور صاحبنظران و فعالان حوزه علم و هنر برگزار شده است.» وی با دعوت از نهادهای مسئول برای همکاری، افزود: «از مسئولین میراث فرهنگی، بنیاد مفاخر و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تقاضا داریم که در این مسیر مساعدت و حمایت لازم را به عمل آورند.»
دکتر مجتبوی در پایان با اشاره به برنامههای آتی موسسه، تصریح کرد: «امسال جلسه تخصصی با استاندار محترم برگزار خواهیم کرد. سال گذشته متاسفانه در خصوص برگزاری این همایش با تاخیر اقدام کردیم، اما خوشبختانه امسال چند مرکز دانشگاهی و مسئولین استانی به اهمیت موضوع پی برده و آمادگی خود را برای حمایت اعلام کردهاند.» وی با تشریح اهداف برگزاری این همایش، گفت: «هدف ما از برگزاری این همایش، صرفا ارائه چند سخنرانی نیست، بلکه به دنبال فرهنگسازی و افزایش شناخت جامعه نسبت به مفاخر بزرگ کشور هستیم. از همین رو، به طور جدی پیگیر برگزاری این همایش در سطح ملی و فراملی در سالهای آتی خواهیم بود.»
شایان ذکر است که دومین همایش استانی بزرگداشت عطار نیشابوری، به همتِ موسسه آموزش عالی عطار و با پشتیبانی شهرداری مشهد، خردسرای فردوسی و شماری از نهادهای دانشگاهی، در بهار سال ۱۴۰۴ برگزار خواهد شد. این همایش شامل برنامههایی از قبیل عطارخوانی، اجرای موسیقی، سخنرانی چهرههای برجسته ادبی و رونمایی از کتاب “شرحی بر پندنامه” خواهد بود.