انگلیسی
صدور مجوزهای کاربری اراضی و توسعه واحدهای تولیدی، از جمله مباحث حائز اهمیت در مدیریت تأمین منابع غذایی و تضمین امنیت غذایی به شمار می‌رود. بررسی نحوه اجرا و بهینه‌سازی فرآیندهای مرتبط با این مجوزها، تأثیری مستقیم بر آینده کشاورزی یک منطقه و یا حتی در سطح ملی خواهد داشت.
پاژ نیوز | آگاهی‌بخشی به فعالان بخش کشاورزی در خصوص اهمیت و مزایای دریافت مجوزهای حفظ کاربری اراضی و توسعه واحدهای تولیدی مجاز، نقشی کلیدی در پیشبرد اهداف این حوزه ایفا می‌کند. بی‌شک، بررسی‌های میدانی، راهکاری مؤثر در ترویج این رویکرد و فرهنگ‌سازی در جامعه کشاورزی است. در همین راستا، به همت سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، یک تور رسانه‌ای جهت بازدید از سه واحد تولیدی در بخش کشاورزی و صنعت ترتیب داده شد. این بازدیدها با محوریت موضوعاتی نظیر چالش‌های صدور مجوز، توسعه صنعت پرورش شترمرغ، مشکلات موجود در تأسیس و راه‌اندازی واحدهای صنعتی و مسائل مرتبط با حمایت‌های دولتی انجام شد. در ادامه، گزارش این بازدید ارائه می‌گردد.
پرورش شترمرغ استراتژی برنده برای مدیریت بازار گوشت
در نخستین گام، بازدیدی از یک واحد پرورش شترمرغ صورت گرفت. مهدی غفاری‌نیک، مسئول این واحد، از تسهیل شرایط دریافت مجوز و توسعه این صنعت خبر داد. وی با اشاره به تجربیات خود اظهار داشت: «در سال ۱۳۹۷ که برای دریافت پروانه اقدام کردم، فرآیند کار بسیار دشوار بود، اما در حال حاضر این روند به مراتب ساده‌تر شده است. شرایط بازار فروش و تأمین نهاده‌های دامی نیز بهبود یافته و در این زمینه با مشکلی مواجه نیستیم.»
غفاری‌نیک با اشاره به آغاز فعالیت این واحد تولیدی از سال ۱۳۹۷، اظهار داشت: در سال ۱۳۹۸ فعالیت خود را با پرورش ۵۰ قطعه جوجه شترمرغ آغاز کردیم. وی با بیان اینکه دوره مولد این پرنده بین ۳ تا ۵ سال و دوره پرواری آن حداقل ۲ سال است، افزود: با افزایش تدریجی ظرفیت تولید به میزان ۵۰ درصد در هر سال، توانسته‌ایم به سطح مطلوبی در این زمینه دست یابیم. غفاری‌نیک همچنین از ایجاد ۱۰ تا ۱۵ فرصت شغلی مستقیم در این واحد خبر داد و افزود: در ابتدای فعالیت، تنها ۲ نفر در این مجموعه مشغول به کار بودند.
وی با تأکید بر اهمیت تعامل با مسئولان جهاد کشاورزی، تصریح کرد: ارتباط مستقیم با رئیس جهاد کشاورزی استان، انگیزه‌بخش بوده و به ما در حل سریع‌تر چالش‌های پیش رو کمک کرده است.
وی با اشاره به مزایای گوشت شترمرغ از جمله طبع گرم، چربی پایین و ارزش غذایی بالا، اظهار داشت: این نوع گوشت می‌تواند جایگزین مناسبی برای گوشت قرمز در سبد غذایی خانوارها باشد.
غفاری‌نیک در ادامه با اشاره به مزایای اقتصادی پرورش شترمرغ، خاطرنشان کرد: در سال‌های اخیر، دوره بازگشت سرمایه در این صنعت از ۳ سال به ۱۰ تا ۱۲ ماه کاهش یافته است که این امر، جذابیت سرمایه‌گذاری در این حوزه را به طور چشمگیری افزایش داده است.
وی با اشاره به روند رو به تزاید صنعت پرورش شترمرغ در استان خراسان رضوی اظهار داشت: «توسعه صنایع تبدیلی و ایجاد بازارهای صادراتی، نقش بسزایی در ارتقاء انگیزه فعالان این عرصه ایفا می‌کند و انتظار می‌رود حمایت‌های دولتی در این راستا تقویت گردد.»
غفاری‌نیک در ادامه تصریح کرد: «پوست شترمرغ در صنعت چرم‌سازی، چربی آن در تولید صابون و فرآورده‌های درمانی، و حتی استخوان‌های آن در صنایع فرآوری مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.»
توسعه پرورش کروکودیل، تولید ملی فروش فراملی
در ادامه این تور رسانه‌ای، خبرنگاران از بزرگترین مرکز نگهداری کروکودیل کشور واقع در ملک‌آباد بازدید کردند. در جریان این بازدید، ابوالفضل راشدان، کارشناس فنی این مجموعه، به ارائه توضیحاتی پیرامون فعالیت‌های مرکز و ویژگی‌های منحصربه‌فرد این خزندگان پرداخت.
وی با تأکید بر اهمیت پرورش این خزنده افزود: «کروکودیل آب‌شور استرالیایی به عنوان یکی از بزرگترین گونه‌های این جانور شناخته می‌شود که طول آن به بیش از ۷ متر و وزن آن به ۱۷۰۰ کیلوگرم می‌رسد. این حیوان دارای ۶۴ دندان است که در اثر گاز گرفتن ممکن است تعدادی از آن‌ها شکسته شوند. ویژگی قابل توجه این است که این دندان‌ها تا سن ۷۰ سالگی به عنوان دندان شیری محسوب شده و مجدداً جایگزین می‌گردند.»
راشدان با اشاره به مزایای اقتصادی و درمانی کروکودیل، اظهار داشت: «گوشت، پوست، دندان و حتی خون کروکودیل دارای کاربردهای گسترده‌ای است. در برخی از کشورها، از گوشت این خزنده برای درمان بیماری‌هایی نظیر هپاتیت، سرطان ریه و آسم بهره می‌برند. همچنین، در پاره‌ای از تحقیقات عنوان شده است که خون کروکودیل می‌تواند در درمان بیماری ایدز مؤثر واقع شود.»
این فعال حوزه حیات‌وحش در تشریح نحوه پرورش کروکودیل‌ها بیان داشت: «تخم‌گذاری این حیوان به طور سالانه در ماه اسفند صورت می‌گیرد و هر کروکودیل ماده بین ۴۰ تا ۶۰ تخم می‌گذارد. نکته قابل توجه این است که این حیوان قادر است جنسیت نوزادان خود را بر اساس دمای محیط تنظیم نماید؛ به طوری که دمای بالا منجر به تولد نوزادان نر و دمای پایین سبب به وجود آمدن نوزادان ماده می‌شود.»
راشدان با اشاره به حمایت‌های صورت گرفته در پی دریافت مجوز و برنامه‌های جهاد کشاورزی برای توسعه واحدهای کشاورزی، تصریح کرد: «ما برای فعالیت، نیازمند زمینی به مساحت ۱۰ هزار مترمربع بودیم و به منظور تأسیس این مرکز، تغییر کاربری زمین را با همکاری اداره کشاورزی به انجام رساندیم. در نتیجه، این مجموعه امروز به طور مستقیم برای ۲۰ نفر و به طور غیرمستقیم برای ۱۰۰ نفر ایجاد اشتغال کرده است.»
اهمیت حمایت از برنامه های توسعه اقتصادی بخش خصوصی و چالش بورکراسی
در ادامه، یکی از بزرگترین کارخانه‌های تولید دام و نهاده‌های دامی به همراه برنامه‌های توسعه آن مورد بازدید قرار گرفت. در جریان این بازدید، احمد سلحشور، مدیرعامل این کارخانه، اظهار داشت: «پیش از جنگ روسیه و اوکراین، اهمیت بخش کشاورزی برای سیاست‌گذاران کشور ما چندان ملموس نبود، اما این جنگ به وضوح نشان داد که این بخش تا چه میزان حائز اهمیت است و چگونه می‌تواند نقشی حیاتی در تأمین امنیت غذایی ایفا نماید. در واقع، در صورت فقدان غذا، در تمامی زمینه‌های امنیتی از جمله سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با چالش‌های جدی مواجه خواهیم شد.»
این فعال اقتصادی با اشاره به سهم ۶۰ درصدی کشورهای اوکراین و روسیه در تأمین غلات جهان، اظهار داشت: “جنگ اوکراین منجر به کمبودهای جهانی شد و متأسفانه ایران نتوانست از این فرصت به نحو شایسته بهره‌برداری کند. در مقابل، ترکیه با استفاده بهینه از شرایط ایجاد شده، به قطب تأمین نهاده‌های دامی در آسیا تبدیل گردید.”
وی در ادامه با اشاره به چالش‌های موجود در نظام اداری کشور، تصریح کرد: “فرآیند صدور مجوزها و تغییر کاربری اراضی با موانع متعددی روبرو است که مانع پیشرفت طرح‌های کشاورزی و صنعتی می‌شود.”
این فعال اقتصادی در ادامه افزود: “با این وجود، بخش مدیریت اراضی و به طور کلی وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه همکاری و مساعدت‌های قابل توجهی داشته‌اند.
این کارآفرین در بخش دیگری از سخنان خود به برنامه توسعه پروژه آبزیان اشاره کرد و گفت: “اجرای این طرح می‌تواند تحولی چشمگیر در صنعت خوراک آبزیان، نه تنها در شرق کشور، بلکه در سطح ملی ایجاد کند. انتظار داریم نهادهای دولتی و سازمان‌های ذی‌ربط در این زمینه از ما حمایت ویژه به عمل آورند.”
او در پایان سخنان خود تأکید کرد: “در شرایط کنونی، توجه جدی به مسائل اداری و اجرایی و تلاش برای بهره‌گیری حداکثری از فرصت‌ها، امری ضروری است. بخش‌های کشاورزی و صنعت کشور نیازمند حمایت‌های بیشتر و شفافیت فرآیندهای قانونی هستند.”
رفع چالش های صدور مجوز و توسعه در جهاد کشاورزی و نقش دیکر بازیگران
با این اوصاف میتوان گفت ، صدور مجوزها و فرآیندهای تغییر کاربری، اقدامی فرابخشی است که مستلزم همکاری و توجه ویژه سازمان‌های مختلف از جمله وزارت جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان منابع طبیعی می‌باشد. در جریان این بازدید، مشاهده گردید که روند صدور مجوز و تغییر کاربری می‌تواند مزایای کوتاه‌مدت و بلندمدت قابل توجهی را برای فعالان عرصه کشاورزی به ارمغان آورد.
این مجوزها در وهله نخست، امکان بهره‌مندی از امتیازات و فرصت‌های حمایتی، به ویژه در چارچوب سیاست‌های کلان اقتصادی را برای فعالان کشاورزی فراهم می‌سازند و در آینده نیز، همین مجوزها می‌توانند در فرآیندهای توسعه واحد اقتصادی یا حتی تغییر قوانین، پشتیبان کسب و کار ایشان باشند.
شایان ذکر است، وزارت جهاد کشاورزی با اتخاذ تدابیر تسهیل‌گرانه و حتی ایجاد سامانه برای صدور مجوز الکترونیک، گام‌های مؤثری در راستای تسریع فرآیندها و حمایت از توسعه ملی برداشته است که نشانه‌های رضایت از این اقدامات در میان فعالان این حوزه مشهود است. با این حال، لازم است سایر سازمان‌هایی که در صدور مجوزها نقش دارند نیز با بهره‌گیری از روش‌های ترویجی نوین و به‌روز، وظایف قانونی و نقش خود را در این مسیر به نحو احسن ایفا نموده و دستاوردهای خود را به اطلاع عموم مردم برسانند.
