عزاداری محرم آیینی برای جاودانه نگاه داشتن میل آزادی‌خواهی و حقیقت جویی انسان است از این جهت در هر زمانه‌ای حکام جور و ستم با پریایی آن به شیوه‌های گوناگون مخالفات می‌کردند.

پاژ نیوز | با شهادت امام حسین -ع – و یارانش در محرم ۶۱ ق عزاداری وارد مرحله ‏ای جدید شد و در گستره ‏ای وسیع‏تر از جهان اسلام برگزار شد، با این تفاوت که دیگر تنها گریه و ندبه برای از دست دادن عزیز یا عزیزان نبود، بلکه از یک‌سو به ابزاری قاطع برای مبارزه با ستمگران و غاصبان تبدیل شد و از سوی دیگر تبیین ‏کننده، حافظ و حامل اسلام راستین گردید.

این فیلم تصاویر رنگی از عزاداری محرم ایرانیان در یک قرن پیش است که خبر از تمایل ذاتی ایرانیان برای آزادی‌خواهی و حقیقت جویی می‌دهد.

از این رو ائمه طاهرین در اقامه و اشاعه آن از هیچ کوششی دریغ نکردند، چنان که خانواده امام حسین -ع – همچون زینب و امّ کلثوم و امام سجاد -ع – برای شهدای کربلا به نوحه‏ سرایی پرداختند، به طوری که کوفیان که در قتل امام حسین -ع – و یارانش نقشی مستقیم داشتند، درکوی و  بازار عزاداری می‏کردند.

سید بن طاووس دراین‌باره می‏نویسد:

«زن‌ها گیسو پریشان کردند و خاک بر سر پاشیدند و چهره ‏های خویش را خراشیدند و سیلی به‌صورت زدند و فریاد «واویلا» و «واثبوراه!» بلند نمودند. مردها گریستند و موهای محاسن خود را کندند. هیچ موقعی دیده نشده بود که مردم بیش از آن روز، گریه کرده باشند.»

بنابر روایت مقاتل، زنان و مردان قبیله بنی اسد به هنگام دفن اجساد شهدا و بعد از آن نوحه‏ سرایی و عزاداری می‏کردند.^۱۰ و بنابر روایتی اهل‌بیت امام حسین -ع – به عزاداری اشتغال داشتند.^۱۱ مردم مدینه هم به ویژه بنی‌هاشم همین که از شهادت امام حسین -ع – آگاه شدند به گریه و ندبه ‏ای پرداختند که تا آن هنگام کسی ندیده و نشنیده بود.