غرامت های اقلیمی فرصتی برای نگاه دوباره به دستاوردهای بشر برای بهرهکشی از طبیعت است که با شانس بقایی بشر رابطه مستقیمی دارد.
پاژ نیوز | برای دههها، کشورهای ثروتمند از تلاشها برای مذاکره رسمی درباره غرامت کشورهای فقیری که کمترین سهم را در تغییرات آب و هوایی دارند، ولی از برخی از مهلکترین اثرات آن رنج میبرند، پرهیز میکردند. در نوامبر سال ۲۰۲۲، پس از ۴۸ ساعت گفتگوهای فشرده، کشورهای عضو سازمان ملل متحد موافقت کردند که در اجلاس سالانه این سازمان در مورد تغییرات آب و هوایی (COP27) بحثی در مورد “ضرر و زیان” لحاظ کنند.
گنجاندن ضرر و زیان در دستور کار به عنوان یک پیشرفت تلقی می شود، اما این تازه آغاز کار است. سامح شکری، وزیر امور خارجه مصر در اینباره گفت که این گفتگو بر «همکاری و تسهیل» در جذب خسارات ناشی از تغییرات آب و هوایی ناشی از انسان متمرکز خواهد بود. این عبارت هدف اصلی مکانیسم پیشنهادی از دست دادن و خسارت را نشان می دهد: انتساب مسئولیت خسارات و شنیدن صدای چکش پرداخت عدالت برای کسانی که از بلایای آب و هوایی آسیب دیدهاند.
غرامت های اقلیمی یا ضرر و زیان COP27 چیست؟
تغییرات اقلیمی معمولاً بهعنوان یک چالش انطباق و کاهش در نظر گرفته میشود چالشی که شامل اقداماتی برای جلوگیری از تأثیرات آب و هوایی است که می توانیم و سازگاری با مواردی است که نمی توانیم از آنها جلوگیری کنیم.
اما همانطور که سال ها بلایای شدید آب و هوایی بهوضوح نشان داده ، دسته وسیعی از تأثیرات وجود دارد که ما نمیتوانیم آنها را کاهش دهیم یا با آنها وفق پیدا کنیم. این موارد تحت عنوان “ضرر و زیان” قرار میگیرند.
این هزینهها شامل هزینههای اقتصادی میشود مانند خسارات ناشی از خشکسالی و صخرههای مرجانی در حال مرگ به دلیل اسیدی شدن اقیانوسها و البته هزینههای غیراقتصادی مانند تلفات جانی در اثر تقویت طوفانها و تشدید سیلها یا ناپدید شدن فرهنگها به دلیل غیرقابل سکونت شدن زمین اهالی بومی.
کشورها باید در مورد روشی برای اندازهگیری و نسبت دادن ضرر و زیان به توافق برسند و یک مجموعه بیمه بینالمللی ایجاد کنند که بتواند به قربانیان بلایایی مانند افزایش سطح دریا غرامت بدهد.
تاریخ پرهیاهوی ائتلاف جزیرهای برای غرامت های اقلیمی
کشورهای آسیبپذیر، به رهبری اتحاد کشورهای جزیرهای کوچک که ائتلافی از کشورهایی است که با افزایش سطح دریا تهدید میشوند، از دهه ۱۹۹۰ بر لزوم رسیدگی به ضرر و زیان تاکید کردهاند.
در طول سه دهه بعد، این مفهوم راه خود را به سیستم سازمان ملل متحد باز کرد. شش سال بعد، در سال ۲۰۱۳، سازمان ملل متحد مکانیسم بینالمللی ورشو در مورد ضرر و زیان را تشکیل داد، تلاشی برای کشف مقدار ضرر و زیان. از آن زمان، این مفهوم به طور فزاینده ای پذیرفته شده است، حتی اگر پیشرفت در آن متوقف شده باشد. در COP27 ایالات متحده و اتحادیه اروپا رسماً توافق کردند که مذاکرات مربوط به ضرر و زیان را آغاز کنند.
محاسبه هزینه ضرر و زیان
سیلهایی که در ماه اوت سال جاری میلادی در پاکستان رخ داد، حدود ۳۰ میلیارد دلار خسارت به بار آورد. طوفان Idlai که در سال ۲۰۱۹ موزامبیک، مالاوی و زیمبابوه را درنوردید، ۲/۲ میلیارد دلار خسارت اقتصادی و بیش از ۱۰۰۰ کشته برجای گذاشت.
خشکسالی امسال در سومالی -بدترین خشکسالی که این کشور در ۴۰ سال گذشته دیده است ۱/۱ میلیون نفر را آواره کرده است و انتظار می رود که ۶/۷ میلیون نفر در ناامنی غذایی حاد به دلیل از بین رفتن محصولات کشاورزی و گرسنگی دامها قرار بگیرند.
یک پروژه تحقیقاتی حاکی از آن است که آسیب پذیرترین کشورها سالانه بین ۲۹۰ تا ۵۸۰ میلیارد دلار برای پرداخت خسارتهای اقلیمی غیرقابل اجتناب تا سال ۲۰۳۰ نیاز دارند.
چه کسی مسئول پرداخت غرامت های اقلیمی خواهد بود؟
در سال ۲۰۰۹ در جریان COP 15 کشورهای ثروتمند متعهد شدند سالیانه ۱۰۰ میلیارد دلار برای کمک به اقشار فقیرتر برای سازگاری با تغییرات آب و هوایی کمک کنند. این سیستم داوطلبانه است و برای انطباق و کاهش به جای جبران خسارات وارده است.
کربن بریف، رسانه ای که مسائل آب و هوایی را پوشش می دهد، میزان بدهی کشورها نسبت به انتشارات تاریخی خود را تحلیل کرد. برآورد آن، که بر اساس هدف مالی ۱۰۰ میلیارد دلاری برای اقلیم است، راهنماییهایی در مورد سهم انتشار و مسئولیت مالی ارائه می دهد. بهعنوان مثال، دریافت که ایالات متحده تا سال ۲۰۲۰ معادل ۸ میلیارد دلار در تأمین مالی آب و هوا کمک کرده است و اگر این کشور سهم نسبی خود را برای انتشارات تاریخی خود بپردازد، با ۳۲/۳ میلیارد دلار کسری مواجه خواهد شد.
تعهد ۱۰۰ میلیارد دلاری COP15 برای آب و هوا چند مورد چیز آموزنده دیگر نیز دارد: این مبلغ بسیار کمتر از تریلیون دلاری است که انتظار می رود هر سال هزینه سازگاری با آب و هوا داشته باشد، و تاکنون کشورها حتی به این مبلغ ناچیز نیز نرسیده اند. این نشان می دهد که چقدر کشورها ممکن است حاضر به پرداخت خسارات ناشی از انتشار گازهای گلخانه ای خود باشند.
در همین حال، آسیب پذیرترین کشورها همچنان این هزینه ها را به دوش میکشند. اتحادیه کشورهای جزیره کوچک در بیانیهای گفت: نمیخواهیم با ما به گونهای رفتار شود که گویی شما با افزودن یک آیتم در دستور کار یا ایجاد یک صندوق داوطلبانه به ما لطف میکنید. بحث ضرر و زیان در COP27، «منعکس کننده سطح قابل قبول است و حداقل حداقلهای ماست.»