کراکن یکی از اعضای خانواده  اومیکرون (omicron)  و  ماجرای شیوع  کابوس‌وار کرونا برای بار دیگر در جهان .

پاژ نیوز | سویه جدیدی از نوع اومیکرون SARS-CoV-2، ویروسی که باعث کرونا  می‌شود، در اکتبر ۲۰۲۲ شناسایی شد. این ویروس تازه وارد در چند هفته گذشته، به طور پیوسته در ایالات متحده میزبان‌های جدیدی پیدا کرده است. این نوع فرعی با نام XBB.1.5 نیز شناخته می شود، اما نام مستعار غیررسمی کِراکِن (Kraken) نیز به نام هیولای دریایی افسانه ای به آن داده شده است.

طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، این زیرمتغیر از شاخه وسیع‌تری از درخت خانواده اومیکرون به نام “XBB” سرچشمه می‌گیرد که در نتیجه دو نسخه قبلی اومیکرون – BA.2.10.1 و BA.2.75 – به وجود آمد. این زیر متغیرهای اومیکرون که  به هم مرتبط هستند، زمانی که یک فرد را به طور همزمان آلوده می‌کردند، فرصت تعویض ژن‌ها را نیز ایجاد کردند.

ویروس‌های XBB از دو والدینشان جهش‌هایی را انجام دادند که به آن‌ها کمک کرد تا از آنتی‌بادی‌های محافظی که از طریق عفونت‌های قبلی COVID-19 و از طریق واکسیناسیون به دست می‌آمدند فرار کنند.  اما برای هر دستاوردی باید هزینه داد.

در این جهش‌ها ویروس‌های XBB به طور همزمان بخشی از توانایی خود را برای اتصال محکم به سلول‌ها از دست دادند که گامی کلیدی در عفونت بود. این ممکن است توضیح دهد که چرا نسخه‌های دیگر اومیکرون در ابتدا بر ویروس‌های XBB برتری داشتند.

تولد کراکن و نگرانی پزشکان

با این حال، همانطور که ویروس های XBB گسترش یافتند، جهش‌های جدیدی نیز تجربه کردند و XBB.1.5، با نام  کراکن “Kraken” متولد شد. محققان در ۵ ژانویه در تحقیقی که اضهار کردند کراکن دارای جهشی به نام F486P است که به نظر می رسد توانایی ویروس را برای چسباندن محکم به سلول ها بازیابی می‌کند.  البته این تحقیق هنوز مورد نقد و بررسی قرار نگرفته یا در یک مجله علمی منتشر نشده است.

در یک کنفرانس خبری در تاریخ ۴ ژانویه ، مدیر کل WHO، دکتر تدروس آدهانوم گبریسوس گزارش داد که XBB.1.5 “در ایالات متحده و اروپا در حال افزایش است و اکنون در آمریکا شناسایی شده است. بیش از ۲۵ کشور. داده‌های ژنومی ارسال شده به پایگاه داده دسترسی آزاد GISAID نشان می‌دهد که ایالات متحده، بریتانیا، اتریش، دانمارک، کانادا، اسرائیل و آلمان تا کنون بیشترین توالی‌های XBB.1.5 را شناسایی کرده‌اند، و این نوع فرعی در جاهای دیگر نسبتاً نادر است.

به گزارش نیو، ماریا ون کرخوف  رهبر فنی سازمان جهانی بهداشت کووید-۱۹، در یک کنفرانس خبری در ۴ ژانویه گفت که شواهد موجود نشان می دهد که XBB.1.5 “قابل انتقال ترین” نسل omicron است که تاکنون شناسایی شده است.

واشنگتن پست نیز اعلام کرد داد (در برگه جدید باز می شود) در اوایل دسامبر، کراکن حدود ۲٪ از کل موارد COVID-19 در ایالات متحده را تشکیل داده است. STAT هم گزارش داد که این رقم در هفته آخر دسامبر به ۴۰٪ افزایش یافت.

مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها  (CDC) هنوز تمام داده های اوایل ژانویه ۲۰۲۳ را تجزیه و تحلیل نکرده اند، اما پیش‌بینی‌های فعلی آنها نشان می‌دهد که XBB.1.5 بیش از ۲۷ درصد از موارد ایالات متحده را در هفته اول تشکیل می‌دهد.  بر اساس گزارش واشنگتن پست،  جایی که XBB.1.5 برای اولین بار شناسایی شد در شمال شرقی ایالات متحده بود و همچنان در  اوج باقی مانده است، ابتلا به این نوع فرعی بیش از ۷۰ درصد موارد جدید را تشکیل می دهد.

پیش‌بینی‌های مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها نشان می‌دهد که در سراسر کشور، سویه‌های دیگر omicron – یعنی BQ.1 و BQ.1.1 – همچنان در سطوح قابل مقایسه با XBB.1.5 در هفته اول ژانویه  بودند.

دانشمندان باید قبل از تعیین اینکه آیا XBB.1.5 در مقایسه با نسخه‌های قبلی SARS-CoV-2، ویروسی که باعث COVID-19 می‌شود، باعث ایجاد بیماری شدید می‌شود یا خیر، برایاین منطور باید هفته‌های زیادی از داده‌های بستری و مرگ بررسی شود.

دکتر باربارا ماهون، مدیر بخش کروناویروس و سایر ویروس‌های تنفسی CDC، بیان کرد: از آنجایی که ایالات متحده افزایش سراسری عفونت‌های کووید-۱۹ را تجربه می‌کند، ما شاهد هستیم که بستری شدن در بیمارستان به طور کلی در سراسر کشور افزایش یافته است. وی گفت: به نظر نمی رسد که آنها در مناطقی که XBB.1.5 بیشتری دارند افزایش پیدا کنند.

این ادعا نشان می دهد این نوع فرعی لزوماً بیشتر از نسخه‌های قبلی خود باعث ایجاد بیماری شدید نمی شود.

تقویت‌کننده‌های دو ظرفیتی در مقابل کراکن اومیکرون

طبق گزارشی که در ۲۱ دسامبر در مجله نیوانگلند منتشر شد، داده های اولیه نشان می دهد که به اصطلاح تقویت‌کننده‌های دو ظرفیتی – دو تقویت کننده اخیراً به روز شده توسط Moderna و Pfizer – با وجود توانایی این خاناده کرونا در فرار از آنتی بادی ها محافظت مناسبی در برابر ویروس های XBB ارائه می دهند.

اندی پکوز ، استاد میکروبیولوژی مولکولی و ایمونولوژی در دانشکده عمومی جان هاپکینز بلومبرگ، می گوید: مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که واکسن دو ظرفیتی هنوز در محافظت در برابر بیماری های شدید مؤثر است، اگرچه شاید در برابر عفونت چندان موثر نباشد.

وی گفت: XBB.1.5 از نوع omicron BA.2 مشتق شده است و در حالی که واکسن دو ظرفیتی فعلی برای نوع BA.5 ساخته شده است، نشان داده شده است که آنتی بادی هایی تولید می کند که BA.2 را تشخیص می دهند.

کریستین اندرسن ، استاد بخش ایمونولوژی و میکروبیولوژی که انواع ویروس کرونا را در موسسه تحقیقاتی اسکریپس ردیابی می کند، به واشنگتن پست گفت: چیزهایی مانند تقویت کننده ها همیشه مفید هستند. حتی اگر آلوده شوید، انتظار می رود بار ویروسی کمتری داشته باشید و انتظار می‌رود که ویروس را کمتر منتقل کنید.

نیویورک تایمز گزارش داد Palxovid، یک قرص ضد ویروسی خوراکی است که برای درمان COVID-19 استفاده می شود، در درمان عفونت با XBB.1.5 موثر خواهد بود.

پاکوز خاطرنشان کرد: ممکن است این قرص برای همه بیماران کووید-۱۹ تجویز نشود، زیرا با داروهای خاصی سازگار نیست، اما به طور کلی، برای اکثریت قریب به اتفاق افراد، Paxlovid هنوز هم یک داروی خوب برای تجویز در صورت ابتلا به کووید-۱۹ است. “