فعال اقتصادی گفت: باوجود بومی سازی ژئوممبرانها و ظرفیت ارزاوری و از ان مهمتر افزایش راندمان آبی کشاورزی تا ۳۰ درصد هنوز باید نگران تامین مواد اولیه و تامین برق پایدار باشیم.
پاژ نیوز | هادی گوهریان، فعال اقتصادی، در اظهاراتی عنوان کرد:”ژئوسنتتیکها محصولاتی پلیمری هستند که به عنوان جایگزینی برای شن و سیمان مورد استفاده قرار میگیرند. این محصولات در کشور ما نوین و جدید محسوب میشوند و هنوز استفاده از آنها به طور گسترده متداول نشده است.”
وی افزود: “اصطلاح ژئوسنتتیک از ترکیب دو واژه ‘ژئو’ به معنای زمین و ‘سنتتیک’ به مفهوم مصالح مصنوعی گرفته شده است.”
گوهریان در خصوص دیگر کاربردهای این محصولات خاطرنشان کرد: “ژئوسنتتیکها دارای انواع مختلفی هستند که مهمترین آنها ژئوممبرانها به شمار میروند. این محصولات به منظور عایقکاری مورد استفاده قرار میگیرند.” وی تصریح کرد: “به عنوان مثال، سقف تمامی تونلهای مترو با استفاده از این مصالح ایزوله میشوند. همچنین، به منظور جلوگیری از نفوذ شیرابه پسماند به آبهای زیرزمینی، از ژئوممبران استفاده میشود که یک محصول زیستمحیطی محسوب میگردد.”
این کارشناس در تشریح مشخصات مواد اولیه ژئوسنتتیکها اظهار داشت: “مواد اولیه این محصولات به دو گروه اصلی تقسیم میشوند؛ بخش عمده آن دارای پایه پلیمری است که از پتروشیمیهای داخل کشور تأمین میشود و حدود ۱۰ درصد از مواد دیگر، وارداتی هستند.”
این کارشناس در حوزه محصولات پلیمری تصریح کرد: “تا چند سال گذشته، تمامی مصالح ژئوممبران از خارج از کشور وارد میشد. اما، یک تیم مهندسی از دانشگاههای کشور موفق به دستیابی به فرمولاسیون این محصول گردید.” وی افزود: “خوشبختانه، ما توانستیم تولید این محصول را در داخل کشور بومیسازی کنیم. در حال حاضر، شرکت ما دارای حدود ۵۰ نفر همکار مستقیم و حدود ۲۰۰ نفر همکار در سراسر کشور است. همچنین، پنج کشور همسایه شامل عراق، افغانستان، ازبکستان، ترکمنستان و ارمنستان از محصولات ما استفاده میکنند.”
ایشان در ادامه با اشاره به پروژههای شاخص این شرکت، دریاچه چیتگر تهران را به عنوان نمونهای موفق از بهکارگیری ورقهای ژئوممبران تولید داخل معرفی کرد و افزود: “تا سال ۱۳۹۰ حتی یک مترمربع ایزولاسیون ایرانی در پروژهها استفاده نمیشد، زیرا کیفیت محصولات داخلی مورد تایید مشاوران نبود. اما امروز با افتخار اعلام میکنیم که توانستهایم دریاچههای کشورهای همسایه، به ویژه ارمنستان را با استفاده از کالای ایرانی ایزوله کنیم.”
گوهریان در ادامه به چالش تربیت و نگهداشت نیروی متخصص و توانمند اشاره کرد و اظهار داشت: “ما در حال حاضر ۵ متخصص با مدرک دکترا برای راهاندازی خط تولید در اختیار داریم. متاسفانه این افراد تمایل به مهاجرت دارند و جایگزینی برای آنها به سادگی میسر نیست. در برخی از بخشها نیز با کمبود نیروی متخصص مواجه هستیم و ناگزیر از نیروهای تجربی استفاده میکنیم.” وی با تاکید بر ارتباط مستمر این شرکت با مراکز علمی کشور، افزود: “متاسفانه سیستم آموزشی ما در مدارس و دانشگاهها بیشتر بر محفوظات تمرکز دارد که این رویکرد منسوخ شده است. در دنیای امروز، سیستم آموزش باید مهارتمحور باشد و امیدواریم سیستم آموزشی کشور نیز به سمت مهارتآموزی، که لازمه پیشرفت در عرصه فناوری است، حرکت کند.”
گوهریان با یادآوری نقش کلیدی محصولات ژئوسنتتیک در مدیریت منابع آبی تصریح کرد: ” استفاده از ژئوممبرانها با همین منابع آبی موجود میتواند حداقل ۳۰ درصد راندمان تولید را افزایش دهد.”
وی در ادامه به ایزولهسازی بزرگترین مخزن آب مشهد توسط این شرکت اشاره کرد و افزود: “اخیرا یک هیات از افغانستان نیز با ارائه پیشنهاداتی خواستار ایزولهسازی مخازن آب این کشور توسط شرکت ما شد، اما با توجه به چالشهای آبی موجود بین ایران و افغانستان، از انعقاد این قرارداد صرف نظر کردیم.”
این کارشناس محصولات پلیمری، که اخیراً کتابی نیز در این زمینه به چاپ رسانده است، با اشاره به پیامدهای منفی خامفروشی اظهار داشت: “متاسفانه پتروشیمیها به خامفروشی روی آوردهاند و مواد اولیه ای را که ما میتوانیم با فرآوری آنها ارزش افزودهای چند برابر ایجاد کنیم، صادر میکنند. این در حالی است که با وجود آمادگی کامل برای تولید و عرضه محصول، با چالش کمبود مواد اولیه مواجه هستیم.”
گوهریان با تأکید بر اهمیت تأمین انرژی، بهویژه برق، به عنوان بزرگترین چالش و تهدید فراروی تولید، اظهار داشت: «خط تولید این محصولات در ابتدای فرایند، نیازمند ذوب و آمادهسازی مواد اولیه به ارزش تقریبی یک میلیارد تومان است. با این حال، هرگونه قطعی برق، بهویژه قطعیهای ناگهانی و بدون اطلاع قبلی، منجر به ضایع شدن کامل این مواد و تحمیل خسارات سنگین به واحد تولیدی میشود.» وی افزود: «هزینههای مالی و نیروی انسانیِ ناشی از راهاندازی مجدد خط تولید بهصورت روزانه در طول یک ماه، تأثیر بسزایی در کاهش ظرفیت تولید و هدر رفت منابع دارد.»
وی با اشاره به ارزش ذاتی و مزایای فراوان محصولات ژئوسنتتیک، خاطرنشان ساخت: «این یک ضعف بزرگ برای مجموعهای است که محصول باکیفیت تولید میکند، اما تنها با ۵۰ درصد ظرفیت خود فعالیت دارد.» وی در ادامه ابراز نگرانی کرد: «در حوزه صادرات، تأخیر در زمان تحویل محصول میتواند منجر به از دست دادن مشتریان خارجی و در نتیجه، ممانعت از ورود ارز به کشور شود. قطعی برق صنایع، این ظرفیت ارزآوری را به شدت تهدید میکند.»
محمدعلی خباز، کارشناس حوزه آب و خاک، با اشاره به نقش استراتژیک محصولات ژئوسنتتیک و ژئوممبران، اظهار داشت: «به عنوان کارمند سازمان جهاد کشاورزی با حدود ۳۳ سال سابقه فعالیت در حوزه آب و خاک، همواره شاهد مراجعه متقاضیانی بودم که در خصوص انتخاب ورق مناسب سوال میپرسیدند و بنده نیز به عنوان کارشناس، محصولات کشورهای آلمان و اسپانیا را پیشنهاد میکردم.»
وی افزود: «اما اکنون، مایه افتخار است که کیفیت برخی محصولات ایرانی، نهتنها پاسخگوی نیاز کشاورزان است، بلکه در عرصه رقابت با کالاهای خارجی، پیشرو و نوآور نیز محسوب میشود.»